همه ما میدانیم ته کشیدن خلاقیت چه حسی دارد. از گیر کردن روی یک پروژه خاص گرفته تا تلاش برای رسیدن به ایدههای جدید، همه اینها میتواند باعث سردرگمی شما شود. اما مطمئن باشید، فرقی نمیکند به تنهایی کار کنید یا به صورت گروهی، کمی وقت بگذارید و به خودتان استراحت دهید. مطمئن باشید مفید است. فرانچسکا الیسیا (Francesca Elisia) این را بهتر از هرکسی میداند. او به عنوان یک هنرمند و تسهیلگر خلاقیت، کارگاههایی هم برای طراحان و هم برای افراد فاقد خلاقیت برگزار میکند تا به آنان در بهبود فرایند خلاقیت، تقویت همکاری، تشویق به بازیگوشی و بهکارگیری الهامات جدید در کارشان کمک کند. او در این مقاله چند روش گرمکردن خلاقیت را با شما به اشتراک میگذارد تا بتوانید هر پروژهای را به بهترین نحو آغاز کنید.
تمرینات گرم کردن خلاقیت فواید زیادی دارند؛ میتوانند رفتار خلاقانه را پرورش دهند، افراد را به آزاد اندیشی، بهرهگیری از الهامات و غرایز، و بازیگوشی تشویق کنند.
فرقی نمیکند به دنبال گرم گرفتن با تیم کاری جدیدتان باشید یا بخواهید در تیم با تجربه خود تنوع ایجاد کنید، در هر صورت این تمرینات با سوق دادن شما به سوی شیوههای متفاوت تفکر، قوه خلاقیت شما را گسترش میدهند.
همچنین میتوانند در کارتان حس ماجراجویی و اکتشاف ایجاد کنند. با تفکر خارج از چهارچوبهای پیشین یا تجربه نگاههای متفاوت به یک مسئله یا تجربه، باعث میشوند ایدههای جدیدی به ذهن شما راه یابد. به علاوه، حتی میتوانند نوعی حس سیال و روان بودن در شما ایجاد کنند تا دیگر چندان نگران تصمیمهای اشتباهتان نباشید.
چند نمونه از تمرینهای مورد علاقه من:
این تمرین کلاسیک، در سال ۱۹۶۷ توسط روانشناسی به نام J.P. Guilford ایجاد شد تا توانایی فصاحت، اصیل بودن ایدهها، انعطافپذیری، و تاکید یک مٌراجع را تعیین کند.
این تمرین شیوه مناسبی برای گرم کردن خلاقیت است که به افراد اجازه میدهد دیدگاهها و تصورات خود را به چالش بکشند و موجب میشود حل مشکلات بعدی آسانتر به نظر برسد.
برگههای بزرگ کاغذ
مداد یا ماژیک
در گروه، یک نفر وسیلهای را انتخاب میکند. سپس همه افراد گروه دو دقیقه وقت دارند تا به تنهایی تمام کاربردهای مختلف آن شئ آشنا را که به ذهنشان میرسد روی کاغذ بکشند. من معمولا از اشیایی مانند مخروط ترافیکی، چنگال، یا لاستیک خودرو استفاده میکنم، اما هر وسیله آشنایی برای این تمرین مناسب است. (بهتر است از قبل روی هر ورق A3 یک جدول چهار در پنج بکشید تا بتوانید هر مربع را به یکی از استفادههای آن وسیله اختصاص دهید.) نگران کیفیت نقاشیتان نباشید، فقط یک چیزی بکشید!
یک تمرین خوب برای گرم کردن خلاقیت که نیازی به نقاشی هم ندارد. بهتر است این تمرین را در گروهی هشت نفره یا بیشتر انجام دهید. همگی تصور کنید که خانهای با ۱۲۰ اتاق در اختیار شما قرار گرفته و هر اتاق با وسایل و لوازم پر شده است، اما هر اتاق باید کاربردی منحصر به فرد داشته باشد.
این تمرین با تخیل سروکار دارد و معمولا باعث خنده میشود.
کاغذ یادداشت چسبدار
خودکار/ماژیک
هر فرد یک دسته کاغذ یادداشت چسبدار دریافت میکند. هر ورق کاغذ به یک اتاق اختصاص مییابد و به یک تخته یا دیوار چسبانده میشود. یک نفر نام اتاقها را بلند میخواند و آنها را در جایی از دیوار یا تخته میچسباند که همه بتوانند ببینند. گروه وقتی تمرین را کامل میکند که بتواند ۱۲۰ کاربرد خاص پیدا کند.
در این تمرین طراحیمحور با مجموعهای از سرنخهای مرموز مواجه خواهید شد که در نهایت به یک نقاشی بزرگ ختم میشود. من بر اساس تعریف هنرمندی به نام George Rush که در کتاب با چشمان بسته آن را بکش: هنر تکالیف هنری ( Draw It With Your Eyes Closed: The Art of the Art Assignment ) آمده نسخهای از این تمرین را ایجاد کردم. کتاب مذکور منبع فوقالعادهای برای تکالیف مربوط به هنر و طراحی است.
پس از انجام این تمرین، شرکتکنندگان معمولا از چیز عجیبی که کشیدهاند خجالتزده میشوند، اما من عاشق این شکلها و فرمهای عجیب هستم. در این تمرین میبینیم که هر تصمیم تبدیل به بخشی از یک پازل خاص و جدید میشود. این باعث میشود به غرایز خود اعتماد کرده و سعی کنیم از کشیدن اشکال عجیب خجالتزده نشویم. از این رو تمرین گرمکردن خوبی برای افرادی است که بعدا میخواهند به صورت گروهی طراحی یا نقاشی کنند.
برگههای بزرگ کاغذ
ذغال/مداد
هر فرد یک برگه A3 و کمی ذغال برای طراحی دریافت میکند. یک نفر دستورالعملهای زیر را با صدای بلند میخواند و سایر افراد گروه باید به آن عمل کنند. هیچ کس نمیتواند سوالی بپرسد، همه باید در سکوت کار کنند، و باید به تنهایی با استدلالهای خود مسئله را حل کنند.
۱. فقط با استفاده از یک خط، یک شکل هندسی ساده مثل مربع، مثلث، یا دایره بکشید.
۲. بدون این که خطوط روی هم بیافتند یا یکدیگر را قطع کنند، یک شکل متفاوت بکشید.
۳. حالا یک شکل دیگر بکشید.
۴. شکل مورد علاقهتان را انتخاب کنید.
۵. دو شکل دیگر را شبیه شکل مورد علاقهتان کنید.
۶. یکی از شکلّها را بزرگتر کنید.
۷. یکی از شکلها را کوچکتر کنید.
۸. یکی از شکلها را طوری بکشید که به لبه کاغذ برسد.
۹. دو شکل دیگر هم به یکدیگر برسند.
۱۰. شکل جدیدی بکشید که متفاوت با بقیه باشد.
۱۱. سه شکل اولیه را شبیه به شکل جدید کنید.
۱۲. یکی از شکلها را بزرگتر از همه اشکال دیگر کنید.
این فعالیت با الهام از تمرینی که در کتاب چند دقیقه طراحی، ۵۲ فعالیت برای برانگیختن خلاقیت شما ( A Few Minutes of Design, 52 Activities to Spark Your Creativity) اثر Emily Campbell آمده است ایجاد شده. هدف از آن یادآوری و نمایاندن چیزهای آشنا در محیط اطراف شما است.
این تمرین حس داستانگویی و به اشتراکگذاری را در شما برمیانگیزد.
برگههای بزرگ کاغذ
مداد/ماژیک
هر فرد سه دقیقه وقت دارد تا به تنهایی هرچه درباره مجموعهای از اشیا میداند بنویسد یا نقاشی کند. این اشیا میتواند وسیله یا لباس موردعلاقه، در ورودی منزل، یا جلد آخرین کتابی که خواندهاید باشد، یا حتی کتاب موردعلاقهتان.
درباره این موارد فکر کنید: این وسیله چند جزء تشکیلدهنده دارد، شکل آن چیست، و چرا از آن استفاده میکنید؟ آخرین باری که آن را دیدید چه زمانی بود و در آن لحظه چه اتفاقی افتاد؟
پس از طراحی و نوشتن، گروه یکی از وسایل را انتخاب میکند تا به اشتراک گذاشته شده و چند دقیقه درباره آن و کاربردش توضیح داده شود.
نوشته فرانسسکا الایزا
ترجمه امیرحسین قافلهباشی
مباحث مربوط به تمرینهای خلاقیت را از اینجا دنبال کنید.
1399 © کلیه حقوق برای ایران ادز محفوظ است.