همه دوست دارند به ایده‌های شاخص و خلاقانه‌ای برسند (در حد و اندازه AirBnB،Uber، یا اینستاگرام) اما اغلب همان لحظه که قلم را در دست می‌گیریم، خلاقیتمان ته می‌کشد. در ادامه مجموعه‌ای از تمرین‌های موردعلاقه خود را برای تقویت عضلات خلاقیت با شما در میان می‌گذاریم، تمریناتی که در کارگاه‌های خودمان به کار گرفتیم و عاشقشان شدیم! آن‌ها را می‌توانید به‌تنهایی انجام دهید یا در جلسه ایده‌پردازی به دیگران نیز معرفی کنید. قسمت خوب ماجرا این است که برای انجام بیشتر این تمرینات فقط به کمتر از ۷ دقیقه زمان و یک قلم و کاغذ نیاز دارید. این تمرین‌ها علاوه بر کاربردی بودن، حال و هوای شما را هم بهتر می‌کنند. بیایید شروع کنیم!
تمرین ۳۰ دایره از IDEO یکی از بهترین تمرینات آماده‌سازی برای شروع جلسات ایده‌پردازی یا کارگاه‌ها است. ساده و لذت‌بخش و در عین حال کمی چالش‌برانگیز است. می‌توانید آن را به‌تنهایی یا گروهی انجام دهید و سطح سختی آن را با تغییر دادن چهارچوب زمانی تنظیم کنید. هدف، جابجا کردن مرز‌های خلاقیت شما و پر کردن ۳۰ دایره خالی موجود در برگه با بیشترین تعداد ممکن از اشیاء قابل تشخیص در زمان تعیین شده است. ما زمان را ۳ دقیقه تعیین کردیم و چند دقیقه‌ای را هم به بررسی نتایج اختصاص دادیم.
ابزارها: برگه ۳۰ دایره و مداد برای همه شرکت‌کنندگان.
شرکت‌کنندگان: به‌تنهایی یا به‌صورت گروهی (اندازه گروه مهم نیست).
زمان: ۳ دقیقه + زمان بررسی
اگر بارها ۳۰ دایره را تکرار کرده‌اید یا در همان بار اول می‌خواهید تمرین را جذاب‌تر کنید، می‌توانید به جای دایره از مربع استفاده کنید، یا هردو را به‌صورت ترکیبی در برگه قرار دهید.
این تمرین علاوه بر این‌که برای آماده‌سازی فوق‌العاده است، به ما نشان می‌دهد چقدر فرایند ایده‌پردازی افراد با یکدیگر متفاوت است. نگاهی ایده‌های مختلف بیندازید تا ببینید چندتا از آن‌ها تفاوت‌هایی اساسی داشتند و چندتا صرفا تکرار ایده‌های قبلی (با اندکی تغییر) بوده‌اند. ۳۰ دایره بر تعادل بین روان بودن (سرعت و تعداد ایده‌ها) و انعطاف‌پذیری (تنوع و تفاوت بین آن‌ها) تاکید می‌کند. ترکیب این دو عنصر ما را قادر می‌سازد گستره وسیعی از ایده‌ها را پیش‌روی خود داشته باشیم.
این تمرین ۵ دقیقه‌ای و کوتاه آن‌قدر تاثیر‌گذار است که حتی میتواند کسانی را که کمترین اعتقادی به توانایی‌های هنری خود ندارند قانع کند که قادر به نقاشی کشیدن هستند. پرنده‌های منحنی برای آماده‌سازی و کسب اعتماد به نفس پیش از ایده‌پردازی، طراحی، یا حتی جلساتی که نیازمند تفکر منطقی و تمرکز هستند مناسب است.
این تمرین به ما نشان می‌دهد که ذهن با چه سرعتی الگوها را تشخیص داده و ارتباطات موردنیاز را ایجاد می‌کند و تبدیل کردن یک سری منحنی به اشیاء شناخته شده چقدر آسان است. پرنده‌های منحنی را هم مانند تمرین‌های قبلی می‌توان به‌تنهایی انجام داد، اما به‌صورت گروهی بسیار لذت‌بخش‌تر خواهد بود.
ابزارهای موردنیاز: کاغذ و قلم
شرکت‌کنندگان: به‌تنهایی یا به‌صورت گروهی (اندازه گروه مهم نیست).
زمان: ۵ دقیقه
می‌توانید یک مرحله دیگر، مانند کشیدن بخش‌های دیگری برای پرنده (بال، کلاه، مو و…)، به تمرین اضافه کنید یا برگه‌های شرکت‌کنندگان را عوض کنید تا نقاشیهای یکدیگر را تکمیل کنند. راه دیگر اضافه کردن داستان‌گویی به آن است، هر فرد میتواند شخصیتی برای پرنده‌‌هایش بسازد و آن را تعریف کند.
اگر مسئول برگزاری هستید وظیفه شما این است که علاوه بر توضیح دادن تمرین، نشان دهید مغز چگونه فواصل خالی را پر می‌کند و بگویید بروز دادن ایده‌ها به‌صورت بصری چقدر آسان است.
این تمرین افراد را به تفکر انشعابی (توانایی رسیدن به ایده‌ها یا راه‌حل‌های متعدد از یک ایده یا موضوع خاص) ترغیب می‌کند. این مهارت یکی از مهم‌ترین عوامل خلاقیت محسوب می‌شود.
تمرین کاربردهای جایگزین از شما می‌خواهد در ۳ دقیقه تا حد ممکن به ایده‌های متعدد و مختلفی برای استفاده از یک وسیله خاص برسید. یکی از ویژگی‌های فوق‌العاده کاربردهای جایگزین این است که هرچه بیشتر آن را انجام دهید، برایتان آسان‌تر خواهد شد، چرا که به‌مرور ذهن شما این شیوه تفکر را خودبه‌خود در موقعیت‌های مختلف زندگی به کار می‌گیرد.
ابزارها: دفتر یا کاغذ و قلم برای همه شرکت‌کنندگان.
شرکت‌کنندگان: به‌تنهایی یا به‌صورت گروهی (اندازه گروه مهم نیست).
زمان: ۳ دقیقه + چند دقیقه اضافه برای ارائه نتایج
اگر در یک کارگاه از این تمرین استفاده می‌کنید، زیاد پیچیده‌اش نکنید. وسیله ساده‌ای را انتخاب کنید که همه آن را می‌شناسند، مثل سشوار، صندلی، چنگال و…
این تمرین با اقتباس از کتاب Thinkertoys نوشته مایکل میکالکو (Michael Michalko) ایجاد شده و به تفکر انشعابی می‌پردازد. اشیاء غیرممکن روشی بی‌نظیر برای آزمودن قوه تخیل است تا ببینید شما را تا کجا میتواند ببرد. هرچند تخیل با خلاقیت متفاوت است، رسیدن به نادیده‌ها و مفاهیم نو میتواند این دو را به هم پیوند دهد.
در این تمرین باید بین دو شئ ارتباط برقرار کرده و ترکیبی جدید و عجیب ایجاد کنید. به اشتراک گذاشتن ایده‌ها ممکن است جذاب‌ترین بخش تمرین باشد، پس بیایید حتما آن را امتحان کنیم!
ابزارها: قلم و یک برگه کاغذ برای همه شرکت‌کنندگان
شرکت‌کنندگان: به‌تنهایی یا به‌صورت گروهی (اندازه گروه مهم نیست)
زمان: ۵ دقیقه + چند دقیقه اضافه برای ارائه نتایج
هدف از این تمرین تاکید بر فواید محدودیت‌های خلاقیت و آماده کردن شرکت‌کنندگان برای کارهایی که نیاز به ایده‌پردازی‌های بیشتر و پیچیده‌تر دارد است.
اشیاء غیرممکن تمرین احمقانه‌ای به نظر می‌رسد، اما ذهن ما را به برقراری ارتباط و تلاش برای رسیدن به ایده‌های خلاقانه جدید ترغیب می‌کند. این تمرین روش جالب دیگری برای تقویت خلاقیت و تغییر شیوه تفکر ما در زندگی روزمره است.
پرتره‌های چشم‌بسته تمرین مشهوری است که معلمان هنر از آن برای تقویت ارتباط بین چشم‌ها، مغز و دست‌ها بسیار استفاده می‌کنند. شیاد غافلگیرکننده باشد که بدانید این تمرین بیرون از کلاس‌های هنری هم به همان اندازه محبوب است و با آماده‌سازی و ایجاد صمیمیت بین افراد، به آنان اجازه می‌دهد به روشی جالب یکدیگر را بهتر بشناسند. انجام آن کاری ندارد: بدون این‌که به کاغذ نگاه کنید، یکدیگر را نقاشی کنید! نتیجه کار چندان مهم نیست، بلکه مشاهده محیط اطراف و توانایی توجه به جزئیات است که اهمیت دارد. علاوه بر آن، مجبور می‌شوید به سوژه خود نگاه کنید و با افراد حاضر در اطراف خود راحت‌تر باشید.
ابزارها: کاغذ و قلم
شرکت‌کنندگان: دست‌کم دو نفر
زمان: ۵ دقیقه + چند دقیقه اضافه برای ارائه نتایج
مردم اغلب تصور می‌کنند دلیل ناتوانی‌شان در طراحی این است که شیوه درست نگاه کردن به آن‌چه می‌بینند را یاد نگرفته‌اند. این تمرین روش خوبی برای بهبود و تقویت ارتباطات بین دست، چشم و مغز است.
پرتره چشم‌بسته میتواند تمرین آغازین خوبی برای کارگاه‌ها و رویدادهایی باشد که نیازمند تعامل و همکاری شرکت‌کنندگان با یکدیگر هستند.
همه موافقیم که یک به‌علاوه یک می‌شود دو؛ اما حاصل ترکیب شدن یک قطره آب با یک قطره دیگر فقط یک قطره می‌شود. فرایند ایده‌پردازی نیز همین‌طور است، پیوند دادن دو ایده یا مفهوم به یکدیگر در نهایت باعث تولید یک ایده یا مفهوم می‌شود. رسیدن به خلاقیت نیز همین مراحل را در برمی‌گیرد: ایده‌های نامرتبط اولیه باهم ترکیب می‌شوند تا چیز جدیدی خلق کنند. در این تمرین، شرکت‌کنندگان باید ذهن خود را آزاد بگذارند تا پرسه بزند و ایده‌هایی کشف نشده پیدا کند.
ابزارها: کاغذ و قلم
شرکت‌کنندگان: به‌تنهایی یا به‌صورت گروهی (اندازه گروه مهم نیست).
زمان: ۷ دقیقه + چند دقیقه اضافه برای ارائه نتایج
ممکن است غیرمنتظره‌ترین ایده‌ها به ذهن مردم برسد. هرچه از نظر سن، پیشینه و تفریحات تفاوت بیشتری بین افراد وجود داشته باشد، تمرین لذت‌بخش‌تر می‌شود؛ بنابراین حتما گروه‌ها را تا حد ممکن ترکیب کنید و وقت جداگانه‌ای برای ارائه‌ها کنار بگذارید.
به عقیده مخترع این تمرین، مایکل میکالکو، روش دیگر انجام آن بدین‌صورت است: نام وسیله‌ای که هر فرد پیشنهاد کرده را روی یک کاغذ نوشته و به پیشانی او می‌چسبانیم. سپس افراد در اتاق حرکت می‌کنند تا شئ دیگری را پیدا کنند که مناسب پیشنهاد آنان باشد.
تصور کنید چند آدم فضایی در پارکینگ فرود آمده‌اند. آنان زبان انسان‌ها را متوجه نمی‌شوند، اما شما می‌خواهید خودتان را معرفی کنید و بگویید چه شغلی دارید. نخستین ابزاری که برای توصیف چیزی به کار می‌گیریم کلمات هستند. هرچند این کلمات از تصاویر نشات گرفته‌اند، اما این به معنای آن نیست که کلمات پیشرفته‌تر از تصاویر و جلوه‌های بصری هستند. این تمرین بر اهمیت و کاربردی بودن توانایی ابراز خود از طریق زبان بصری تاکید می‌کند و به همه نشان می‌دهد که می‌توانند این کار را انجام دهند! همچنین، میتواند یخ ارتباط بین افراد را آب کند تا یکدیگر را بهتر بشناسند.
ابزارها: کاغذ و قلم
شرکت‌کنندگان: به‌تنهایی یا به‌صورت گروهی (اندازه گروه مهم نیست).
زمان: ۵ دقیقه + چند دقیقه اضافه برای ارائه نتایج
فضایی‌ها آمده‌اند نسخه بهبودیافته یکی از تمرینات کتاب Thinkertoys است که به نظر ما علاوه بر این‌که خلاقیت زیادی می‌طلبد، شرکت‌کنندگان را نیز به‌خوبی درگیر خود می‌کند!
معمولا در ابتدای کارگاه یا رویداد، شرکت‌کنندگان نام و شغل خود را به حاضرین اعلام می‌کنند. ازاین‌رو در بخش ارائه همه از شغل یکدیگر باخبر هستند. برای حل این مشکل در فضایی‌ها آمده‌اند می‌توان شغل را با تفریحات جایگزین کرد یا در ابتدای جلسه از شرکت‌کنندگان خواست شغل خود را اعلام نکنند.
۱۰ ایده در ۱۰ دقیقه با وضع محدودیت برای خلاقیت، استرس زیادی به افراد وارد کرده و ایده‌پردازی را به اوج می‌رساند. این تمرین مسئله محور را می‌توان برای مقاصد مختلفی بهینه‌سازی کرد؛ به‌عنوان یک طوفان فکری برای یافتن راه‌حل یک مسئله واقعی یا یک تمرین آماده‌سازی با سناریویی تخیلی. هدف آن رسیدن به راه‌حل‌هایی خلاقانه و افزایش پتانسیل نوآوری است. بیایید شروع کنیم!
ابزارها: کاغذ و قلم
شرکت‌کنندگان: به‌تنهایی یا به‌صورت گروهی (اندازه گروه مهم نیست).
زمان: ۱۰ دقیقه + چند دقیقه اضافه برای ارائه نتایج
همیشه با شرح مسئله شروع کنید و به زمان تعیین‌شده پایبند باشید؛ و در پایان، فراموش نکنید که از هر ایده عجیب و دیوانه‌واری استقبال می‌شود!
ساندویچت را بپیچ تمرینی برای ایده‌پردازی و ایجاد صمیمیت بین افراد است که تفکر خلاقانه را بر‌می‌انگیزد. این تمرین بسیار لذت‌بخش و شخصی است، چون در آن شما باید خود را به روشی خاص به دیگران عرضه کنید. در ساندویچت را بپیچ درواقع ساندویچی بصری از شخصیت خود درست می‌کنید: ویژگی‌هایتان، هرچه درباره خود دوست دارید و هرچه که دوست ندارید. قدرت در دستان شما است، این شمایید که مواد موردنیاز ساندویچ را انتخاب می‌کنید. هدف این تمرین (که ساخته جان اشتیان‌بک-Jon Steinback است) تقویت تفکر انشعابی، آشنا شدن با یکدیگر و خوش گذراندن است!
ابزارها: کاغذ و قلم
شرکت‌کنندگان: به‌تنهایی یا به‌صورت گروهی (اندازه گروه مهم نیست).
زمان: ۵ دقیقه + چند دقیقه اضافه برای ارائه نتایج
ذهنتان را رها کنید و عجیب‌ترین ساندویچ دنیا را بسازید، در این تمرین نه محدودیتی وجود دارد و نه کسی شما را قضاوت می‌کند! پایبند زمان تعیین‌شده باشید و مواد موردنیاز را در اولویت قرار دهید. آن دسته از ویژگی‌های خود را انتخاب کنید که شخصیت شما را به‌خوبی نشان می‌دهند.
این لیست تمرین‌هایی بود که امتحان کرده و عاشقشان شده بودیم. هرکدام هدف منحصربه‌فردی داشتند، از آشنا شدن با دیگران و ایجاد صمیمیت گرفته تا زدن جرقه آغاز ایده‌پردازی یا صرفا گرم‌کردن ذهن! امتحان کردن آن‌ها ممکن است منجر به کشف ایده تجاری جدیدی نشود، اما قطعا خلاقیت و مهارت ایده‌پردازی شما را تقویت خواهد کرد و شما و سایر شرکت‌کنندگان را در فضایی پر از آرامش و بازیگوشی قرار می‌دهد. به شما توصیه می‌کنیم پیش از جلسه بعدی ایده‌پردازی، کارگاه، یا رویداد خود آن‌ها را امتحان کنید تا ببینید چه تاثیری روی شما می‌گذارند!
برگردان: امیر قافله‌باشی
شاید تصور کنیم خلاقیت استعدادی است که همه نمی‌توانند از آن بهره‌مند باشند، اما خوشبختانه این تصور درست نیست. خلاقیت مانند عضله‌‌ای است که می‌توان با تمرین آن را …
مسیر سفر شما به عنوان یک فرد خلاق طولانی، پر پیچ و خم و سرشار از تله‌های متعددی است که افتادن به دام آن‌ها بسیار اسان است. این‌گونه می‌توانید از افتادن به این د …
چشمهایتان را ببندید و فکر کنید زرافه‌اید! شاید این وهم، برایتان هولناک به نظر بیاید ولی این نوشته شما را با برداشتی دیگر آشنا می‌کند… اصولاً وقتی موبایل به دست، …
1399 © کلیه حقوق برای ایران ادز محفوظ است.
حسین موجودی
۱۹ خرداد ۱۴۰۳چقدر عالی واقعا همین الان نیاز بود