شرکت «دیتاک» در تازه‌ترین گزارش سالانه خود، با تحلیل بیش از ۲.۵ میلیارد مطلب منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های آنلاین، تصویری دقیق و جامع از روندها، چالش‌ها و فرصت‌های فضای دیجیتال ایران ارائه کرده است.
این گزارش که بر پایه کلان‌داده‌ها و فناوری هوش مصنوعی تهیه شده، چشم‌اندازی روشن از رفتار کاربران، زیرساخت‌های ارتباطی، بازار تبلیغات دیجیتال و تعامل برندها در فضای مجازی ایران ترسیم می‌کند.
کلان‌داده‌ها و مخاطبان پلتفرم‌ها:
سامانه دیتاک با گردآوری بیش از ۲.۵ میلیارد مطلب، یکی از جامع‌ترین پایگاه‌های داده برای تحلیل رفتار کاربران ایرانی را فراهم کرده است.
اینستاگرام با بیش از ۳۳ میلیون کاربر فعال، پرمخاطب‌ترین شبکه اجتماعی در ایران به شمار می‌رود. کاربران این پلتفرم به‌طور میانگین کمتر از یک پست در هفته منتشر می‌کنند.
توییتر با حدود ۹۰۰ هزار کاربر فعال و میانگین دو پست در هفته، و تلگرام با ۲۶ میلیون کاربر و میانگین ۱۶ پست در هفته، در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.
لینکدین با ۵۵۰ هزار کاربر فعال و کمتر از یک پست در هفته، نقش مهمی در شبکه‌های حرفه‌ای ایفا می‌کند.
رفتار کاربران و زمان اوج فعالیت:
کاربران لینکدین در حوالی ساعت ۱۱ صبح بیشترین فعالیت را دارند.
فعالیت در اینستاگرام در ساعت ۲۰ به اوج می‌رسد.
توییتر بیشترین تولید محتوا را حوالی ساعت ۲۳ تجربه می‌کند.
همچنین کاهش انتشار محتوا در روزهای تعطیل، به ویژه در لینکدین، نشان‌دهنده اهمیت روزهای کاری در این پلتفرم است.
رخدادهای مهم سال:
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ به‌دنبال جان‌باختن رئیس‌جمهور رئیسی، پرترافیک‌ترین روز تولید محتوا در سال بود که حجم انتشار مطالب ۳۳ درصد بیش از روزهای عادی ثبت شد.
زیرساخت اینترنت و دسترسی کاربران:
ایران در شاخص زیرساخت اینترنت نسبت به سال قبل با ۱۴ رتبه کاهش روبرو شده است که بر کیفیت دسترسی و توسعه کسب‌وکارهای آنلاین تأثیرگذار است.
بیش از ۱۰۰ هزار کاربر ایرانی به اینترنت ماهواره‌ای استارلینک متصل شده‌اند که این موضوع می‌تواند به کاهش اثرات فیلترینگ و افزایش دسترسی آزاد به اطلاعات کمک کند.
تأثیرات رفع فیلتر واتس‌اپ:
رفع فیلتر واتس‌اپ تأثیری محسوس بر میزان بازدید تلگرام نداشته، اما بازدید پلتفرم‌های داخلی با کاهش ۵۰ درصدی همراه بوده است.
رسانه‌های خبری در فضای دیجیتال:
تعداد کانال‌های خبری فعال در تلگرام بیش از ۲۰۰ برابر تعداد سایت‌های خبری رسمی ایران است. بیش از ۵۰,۰۰۰ کانال خبری فارسی‌زبان در تلگرام فعالیت می‌کنند که اهمیت نظارت دقیق بر این فضا را برای مدیریت بحران و تحلیل فضای عمومی دوچندان می‌کند.
هرم اینفلوئنسرهای ایرانی در اینستاگرام:
نانواینفلوئنسرها با دنبال‌کنندگان بین ۱ تا ۱۰ هزار نفر، با سهم ۴۷.۴ درصد بزرگ‌ترین گروه اینفلوئنسرها را تشکیل می‌دهند.
هزینه تبلیغات اینفلوئنسرها:
هزینه تبلیغات مگااینفلوئنسرها در اینستاگرام برای استوری بین ۴۰ تا ۳۵۰ میلیون تومان و برای پست بین ۱۵۰ تا ۷۰۰ میلیون تومان است.
در مقابل، نانواینفلوئنسرها با هزینه استوری بین ۱۵۰ تا ۵۵۰ هزار تومان و هزینه پست بین ۵۰۰ هزار تا ۲ میلیون تومان، گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه‌تر برای برندها به شمار می‌روند.
این تفاوت قابل توجه در هزینه‌ها، انتخاب اینفلوئنسر مناسب را به چالشی مهم برای برندها تبدیل کرده است.
نرخ پاسخگویی برندها:
نرخ پاسخگویی اکثر برندهای ایرانی در شبکه‌های اجتماعی کمتر از ۵ درصد است.
برند «همراه اول» با بالاترین نرخ پاسخگویی، نمونه موفق تعامل موثر با کاربران محسوب می‌شود.
گزارش سالانه دیتاک نشان می‌دهد که با وجود رشد چشمگیر دسترسی به اینترنت و افزایش فعالیت کاربران در شبکه‌های اجتماعی، چالش‌های زیرساختی، عدم پاسخگویی مناسب برندها و شکاف بزرگ در هزینه‌های تبلیغاتی میان گروه‌های مختلف اینفلوئنسرها همچنان پابرجاست. از سوی دیگر، اهمیت تلگرام به عنوان بستری خبری با حجم وسیع کانال‌ها، نیاز به مدیریت دقیق و استفاده هوشمندانه از این فضا را بیش از پیش نمایان کرده است.
این گزارش می‌تواند راهنمای ارزشمندی برای مدیران بازاریابی، تحلیل‌گران رسانه و تصمیم‌گیران باشد تا با دیدی واقع‌بینانه‌تر به فضای دیجیتال ایران نگاه کنند و استراتژی‌های موثرتری در جهت مواجهه با چالش‌ها و بهره‌برداری از فرصت‌ها تدوین نمایند.
