«سید ستار هاشمی» با بیان اینکه تحول دیجیتال ۳ ضلع دارد: افراد، فرایندها و ابزار، گفت: «بدون توجه هم‌زمان به این ۳ ضلع، تحولی صورت نمی‌گیرد.»
به گزارش ایران ادز، همایش «تحول دیجیتال-افق آینده» امروز با هدف تبادل نظر درباره برنامه هفتم توسعه به میزبانی سازمان فناوری اطلاعات و دبیرخانه شورای اجرایی فناوری اطلاعات در سالن همایش‌های شهیدقندی وزارت ارتباطات برگزار شد.
در این همایش، پس از چند سخنرانی و اهدای تندیس به ۵ دستگاه برتر اجرایی در یازدهمین دوره ارزیابی کیفیت خدمات الکترونیکی، ۳ پنل نیز با محوریت مواد ۱۰۷ و ۱۰۳ برنامه هفتم توسعه و تبصره ۱۱ قانون بودجه کشور برگزار شد. این مواد قانونی به مباحث دولت هوشمند، ابر دولت و مراکز داده دولتی، امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات و استقرار نظام حکمرانی داده می‌پردازد.
بخش خصوصی آماده سرمایه‌گذاری است
«علی حکیم‌جوادی»، رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور، در این همایش به موضوع نقش‌آفرینی بخش خصوصی در تحول دیجیتال پرداخت و با ارائه آمارهای جهانی در این زمینه، گفت: «بخش خصوصی تا پایان سال ۲۰۲۳ بین ۲ تریلیون و ۴۰۰ میلیارد تا ۲ تریلیون و ۶۰۰ میلیارد دلار در حوزه تحول دیجیتال سرمایه‌گذاری کرده و بیش از ۴ تریلیون و ۶۰۰ میلیارد دلار زیرساخت ایجاد شده است.»
او با بیان اینکه مهم‌ترین شاخص در تحول دیجیتال رضایت مردم است، وضعیت این شاخص را در خدمات دولتی ایران نامناسب دانست و گفت: «طی سال‌های اخیر خدمات آنلاین متعددی در بخش خصوصی توسعه پیدا کرده و رقابت شدیدی در بخش خصوصی شکل گرفته که موجب تسهیل کار مردم شده است اما در بخش دولتی و عمومی رقابتی شکل نگرفته و باوجود حجم بالای داده‌ای که جمع‌آوری می‌شود، شاهد خدماتی که رفاه ایجاد کند، نبوده‌ایم.»
رئیس نصر کشور افزود: «بزرگ‌ترین چالش تحول دیجیتال این است که سازمان‌های سنتی رغبتی به تحول ندارند و اتفاقاً بیشتر از همه سازمان‌هایی مقاومت می‌کنند که در مراسم مختلف جایزه هم می‌گیرند.»
حکیم‌جوادی با بیان اینکه «دستگاه‌های نظارتی نیز در بسیاری مواقع به مانع تحول دیجیتال تبدیل می‌شوند»، ادامه داد: «مشکل دیگر دشواری جذب و کمیاب شدن مهارت و استعداد (تلنت) در سازمان‌های دولتی است. در این موارد بخش خصوصی می‌تواند کمک بکند.»
او تأکید کرد: «ما در نظام صنفی رایانه‌ای با ۲۸ هزار عضو که عمده آنها کسب‌وکار هستند، آماده سرمایه‌گذاری در حوزه تحول دیجیتال هستیم.»
تحول دیجیتال پروانه‌ساز است
«احسان کیانخواه»، دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات به‌عنوان دومین سخنران همایش «تحول دیجیتال- افق آینده»، با بیان اینکه طرح‌های هوشمندسازی باید تمامی ابعاد دولت از تصمیم‌سازی و خط‌مشی‌گذاری تا ارائه خدمات و تسهیل‌گری را شامل شود، گفت: «تحول دیجیتال باید مثل کرمی که به پروانه تبدیل می‌شود، تغییری بنیادین و ماهوی ایجاد کند.»
دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات طرح‌های هوشمندسازی را دارای ۶ لایه اصلی شامل زیرساخت، داده، فرایندها، سرمایه انسانی، حکمرانی و انگاره‌ها دانست و با معرفی ۳ محور راهبردی برنامه هفتم توسعه در تحول دیجیتال گفت: «قانون مدیریت داده و اطلاعات محور انسجام‌بخش برنامه است که امکان اصلاح معماری داده‌ها و تسهیل فرایندهای هوشمندسازی را فراهم می‌کند. بند (الف) ماده ۱۰۰ به پالایش و تنقیح سامانه‌های موازی در دستگاه‌های اجرایی اشاره دارد و بند (الف) ماده ۸۰ به پروژه‌های پیشران در حوزه تحول دیجیتال اختصاص یافته است.»
پروژه ابر دولت با قدرت پیگیری می‌شود
«محمدمحسن صدر»، رئیس سازمان فناوری اطلاعات، با بیان اینکه امروز تنها راه‌حل مشکلات کلان کشور استفاده از ابزار فناوری اطلاعات است، تأکید کرد: «هرکسی بخواهد با این ابزارها مقابله کند، محکوم به شکست است.»
او با طرح این سؤال که در سازمان‌های ما چقدر از این فناوری‌ها بهره می‌گیریم، افزود: «ما یک هدف بیشتر نداریم اینکه با استفاده از ابزارهای فناورانه، کار را برای مردم تسهیل کنیم. این هدف هم فقط وقتی محقق می‌شود که در تحول دیجیتال بخشی‌نگری را کنار بگذاریم.»
معاون وزیر ارتباطات گفت: «زمانی که درباره ابزارهای نوین صحبت می‌کنیم، باید متفق‌القول باشیم. اگر به‌جای این روند در تدوین آیین‌نامه‌ها گرفتار شویم، کاری از یپش نخواهیم برد.»
صدر گفت: «به یاد داشته باشیم که وزارت ارتباطات فقط مأمور قطع و وصل کردن نیست؛ وزارتی زیربنایی است و بخش اعظمی از تکالیف برنامه هفتم به این وزارتخانه و سازمان فناوری اطلاعات محول شده است.»
او با تأکید بر اینکه دستگاه‌های اجرایی باید از جداکاری و موازی‌کاری فاصله بگیرند، افزود: «نباید با اصرار و پافشاری بر داشتن سامانه‌های متعدد، زمان و منابع مالی کشور را تلف کرد.»
صدر در ادامه به پروژه‌های در دست اقدام سازمان فناوری اطلاعات پرداخت و با تأکید بر اینکه سازمان تحت مدیریتش درصدد راه‌اندازی داشبورد واحد دولت است، توضیح داد: «در این داشبورد، نمی‌خواهیم صرفاً تعداد مراجعان را بشماریم. برای ما رضایت مراجعان مهم است؛ بنابراین از دستگاه‌ها می‌خواهیم به ما API بعد از سرویس بدهند.»
معاون وزیر ارتباطات افزود: «ابر دولت یکی از مهم‌ترین پروژه‌های ماست که آن را با قدرت جلو می‌بریم. دستگاه‌های اجرایی یک ماه فرصت دارند اطلاعات مراکز داده خود را ارائه کنند. این داده‌ها در بازه‌ای سه‌ماهه ارزیابی و بررسی می‌شوند و درنهایت فرایند انتقال اطلاعات دستگاه‌هایی که زیرساخت لازم برای نگهداری اطلاعات را ندارند، آغاز می‌شود. لازم است یک بار برای همیشه جلوی ایجاد مراکز داده بخشی گرفته شود. این روند امنیت مضاعفی نیز به همراه دارد.»
صدر همچنین با اعلام حمایت صددرصدی از بخش خصوصی، گفت: «به این مسئله باور دارم که دولت توان مالی لازم را ندارد و باید اجازه بدهیم بخش خصوصی خدمت را تحت SLA ما ارائه کند.»
او همچنین بر لزوم حمایت از متخصصان فناوری اطلاعات در بخش‌های دولتی تأکید کرد و گفت: «باید از این نیروها به‌شکل ویژه حمایت کنیم؛ زیرا با این میزان حقوق همه تمایل دارند به بخش خصوصی بروند.»
وفاق سامانه‌ای لازم داریم
«علاءالدین رفیع‌زاده»، رئیس سازمان امور اداری و استخدامی، به‌عنوان سخنران بعدی همایش نیز به موضوع تعدد سامانه‌ها در دستگاه‌های دولتی پرداخت.
او با بیان اینکه «مطابق آمار و روی کاغذ ۷۰ درصد خدمات دستگاه‌ها در کشور الکترونیکی شده است، گفت: «اما آنچه مردم حس می‌کنند کمتر از ۱۰ درصد است. ما هزینه زیادی کرده‌ایم اما این سامانه‌ها در عمل کار نمی‌کنند؛ چون دسترسی و اتصال بین آنها برقرار نیست.»
رئیس سازمان امور اداری و استخدامی افزود: «در دستگاه‌ها سامانه‌هایی داریم که جزیره‌ای عمل می‌کنند و به خدمات منجر نمی‌شوند. دستگاه‌هایی داریم که ۸۰ سامانه دارند و حتی خودشان هم کاربرد این سامانه‌ها را نمی‌دانند. درنهایت هم دودش به چشم مردم می‌رود.»
او گفت: «در دولت وفاق، نیازمند وفاق بین سامانه‌ها هستیم.»
رفیع‌زاده افزود: «می‌دانیم که به ساختاردهی تازه نیاز داریم. دستگاه‌های اجرایی باید ساختار سازمانی متناسب با شرح وظایف مرتبط با فناوری اطلاعات را ایجاد کنند.»
او یکی از برنامه سازمان تحت مدیریتش را تأمین مدیران و نیروهای موردنیاز سازمان‌ها در بخش فناوری اطلاعات اعلام کرد و گفت: «جذب و تربیت نیروهای متخصص که نگاه تحولی را در نظام اداره کشور جاری کنند، ضروری است. ما به اندازه کافی چنین نیروهایی نداریم و واقفیم که حفظ این نیروها در بخش دولتی با حقوق و دستمزد فعلی ممکن نیست. این افراد در بخش خصوصی می‌توانند چندبرابر درآمد داشته باشند.»
طبق گفته رئیس سازمان اداری استخدامی، دولت هوشمند وظیفه یک دستگاه نیست. وزارت ارتباطات وظیفه زیرساختی را برعهده دارد، سازمان اداری استخدامی راهبر ۷ هزار خدمت در دستگاه‌های اجرایی است و سازمان برنامه و بودجه نیز تکالیف دیگری دارد. همه اینها باید در کنار یکدیگر فعالیت کنند؛ البته این وفاق رخ داده و اکنون سندی آماده شده تا به‌عنوان سند هوشمندسازی خدمات دولت به‌شکل یکپارچه و جمع‌بندی‌شده توسط رئیس‌جمهور به دستگاه‌ها ابلاغ شود تا مبنای عمل دستگاه‌ها قرار بگیرد.
تحول دیجیتال به این دلایل شکل نمی‌گیرد
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز محور سخنان خود را بر الزامات دولت الکترونیکی و تحول دیجیتال قرار داد.
«سید ستار هاشمی» با بیان اینکه تحول دیجیتال ۳ ضلع دارد: افراد، فرایندها و ابزار، گفت: «بدون توجه هم‌زمان به این ۳ ضلع، تحولی صورت نمی‌گیرد.»
او افزود: «در زمینه افراد، به معاونت فناوری یا هوشمندسازی در دستگاه‌ها نیاز داریم تا مدیران ارشد را با تکالیف قانونی آشنا بکنند؛ زیرا برخی مدیران با پیام تحول دیجیتال آشنا نیستند اما هم‌اکنون در این زمینه کمبود داریم.»
هاشمی ادامه داد: «در بحث فرایندها نیز وضعیت بلوغ فرایندها در دستگاه‌ها مناسب نیست.»
وزیر ارتباطات درمورد ابزارها نیز گفت: «نمی‌دانم چرا اینقدر عطش تولید ابزار و سند داریم. در هر دستگاهی تعداد زیادی سامانه داریم که حتی اسمشان را فراموش می‌کنیم.»
او تأکید کرد: «تا زمانی که در دستگاه‌های اجرایی شرایط این‌گونه باشد، هر قدر هم تلاش کنیم، تحول دیجیتال اتفاق نمی‌افتد.»
وزیر ارتباطات همچنین به نقص داده در اکثر دستگاه‌های دولتی تأکید کرد.
او همچنین برای دولت الکترونیکی نیز ۳ ضلع اصلی هویت بخشی به افراد (PIN)، هویت کسب‌وکارها (BIN) و شناسایی هویت مکانی (LIN) برشمرد و گفت: «در این موضوعات نیز شاهد تعدد سامانه‌ها و نهادهای متولی هستیم. در احراز هویت افراد؛ سامانه‌های سنا، سجام، شاهکار و هدی را داریم. وضعیت کسب‌وکارها مشخص نیست و در زمینه موقعیت مکانی هم کاداستر، کاداستر کشاورزی و GNAF همه متولی هستند. به همین دلایل دولت الکترونیکی شکل نمی‌گیرد.»
هاشمی تأکید کرد: «تا زمانی که داده‌ها را به اشتراک نگذاریم، اتفاقی در این حوزه نمی‌افتد.»
قدردانی از دستگاه‌های موفق
در ادامه این رویداد، برگزیدگان یازدهمین دوره ارزیابی کیفیت خدمات الکترونیکی، درگاه‌ها و پرتال‌های دستگاه‌های اجرایی کشور معرفی شدند.
سازمان فناوری اطلاعات ایران، کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان تعزیرات حکومتی، بیمه مرکزی، شرکت ارتباطات زیرساخت و وزارت آموزش و پرورش دستگاه‌هایی بودند که در این دوره از ارزیابی‌ها عنوان دستگاه برتر را به دست آوردند.
همایش تحول دیجیتال-افق آینده با برگزاری ۳ پنل به کار خود پایان داد.
منبع: دیجیاتو
