واژه نامه بازاریابی دیجیتال

بر خلاف اسمش، که خیلی راحت در دهان می‌چرخد و ظاهرش، که همه چیز را ساده نشان می‌دهد، سرشار از پیچیدگیست. دامنۀ پهناوری از موضوع‌های گوناگون است که انگار همه با هم یک جا جمع شده باشند؛ از ارتباطات و تبلیغات و بازاریابی و فروش و خلاقیت و علوم کامپیوتر تا علم آمار و تحقیقات بازار. همین گوناگونی است که «بازاریابی دیجیتال» را به دیگی جوشان از عبارات و اصطلاحات تبدیل کرده که هر بار درش را بر می‌دارید، چیزی متفاوت به چشم‌تان می‌آید و درنگی که آیا این عبارت را قبلا شنیده‌ام و از آن چیزی می‌دانم یا نه.
این شد که تصمیم گرفتم تا جایی که می‌شود، تعدادی از این اصطلاحات را جمع‌آوری کنم و در مورد هر کدام از آن‌ها توضیحی بنویسم. خروجی کار تا اینجا شد سیاهه‌ای از 93 اصطلاح(!) که هر کدام به شکلی با «دیجیتال مارکتینگ» نسبت دارند. البته که لازم نیست تمام‌شان را حفظ باشیم؛ همه‌شان اینجا هستند و هر وقت که معنی هر کدام‌شان لازم بود، می‌توان به سایت ایران ادز سر زد و آن را پیدا کرد و در موردش خواند.
هنگام تهیۀ واژه نامه بازاریابی دیجیتال چند نکته را در نظر داشتم که بهتر است شما هم آن‌ها را بدانید:
1-این کار نزدیک به سه ماه طول کشید. ابتدا مجموعه‌ای از چند صد اصطلاح تهیه شد. سپس همۀ آن‌ها بررسی شدند و تعدادی از آن‌ها برای ورود به فهرست انتخاب شدند.
2-ملاک انتخاب، بر اساس عمومیت و شانس شنیده شدن هر اصطلاح در بازار کار ایران بود. البته برخی را تنها به دلیل لزوم آشنایی با آن‌ها در این فهرست قرار دادم.
3-تا جای ممکن، سعی کردم اصطلاحات را به فارسی ترجمه نکنم و در عوض، توضیح درست و قابل درکی برای هر کدام بنویسم.
4-این فهرست را متعلق به خودتان بدانید. اگر فکر می‌کنید جای اصطلاحی در آن خالی است یا توضیح یک اصطلاح نیاز به کم و زیاد دارد، حتما در کامنت به آن اشاره کنید.
5-بازنشر این فهرست آزاد است و اصلا برای استفاده عمومی تهیه شده. اما برای دلگرمی مجموعۀ ایران ادز به ادامۀ چنین فعالیت‌هایی، هر جا که این مطلب را به اشتراک گذاشتید، به لینک سایت ایران ادز و نام آن اشاره کنید.

A/B Testing

ریشۀ آن در علم آمار و آزمون فرض آماری است. در بازاریابی دیجیتال، آزمونی است که برای سنجش دو پیاده‌سازی مختلف از یک طرح ( مانند صفحۀ فرود یا یک تبلیغ بنری) ترتیب داده می‌شود. در این آزمون، یک عنصر کلیدی که می‌تواند در رفتار مخاطب اثرگذار باشد، به دو شیوۀ متفاوت پیاده‌سازی می‌شود. سپس، به صورت همزمان به دو گروه متفاوت از مخاطبان نشان داده و بر اساس بازخورد آنان، پیاده‌سازی مناسب‌تر کشف می‌شود.

---

Ad Recall

یادآوری تبلیغ، مقیاسی برای میزان تأثیرگذاری تبلیغات است که در آن تأثیر یک تبلیغ بر گروهی نمونه از افراد بررسی می‌شود و بعد از گذشت زمانی مشخص از آن گروه می‌پرسند که تا چه حد آن تبلیغ را به خاطر می‌آورند.

---

Adwords

سرویس تبلیغات PPC و هدفمند گوگل است. در حال حاضر، چهار نوع تبلیغ نمایشی (بنر و متن)، ویدیو، جستجو و اپلیکیشن در این سرویس ارائه می‌شود.

---

Affiliate Marketing

نوعی بازاریابی اجرامحور است. برند یا کسب‌و کاری که این شیوه از بازاریابی را به کار می‌گیرد، در ازای هر بازدیدکننده یا مشتری که «شخص معرف» برایش به ارمغان می‌آورد، پاداش می‌دهد. اینجا «شخص معرف کسی» است که محصولات و خدمات آن برند یا کسب‌وکار را به شیوۀ شخصی خودش بازاریابی می‌کند.

---

Alexa

وب‌سایتی است که خدمات مختلفی در حوزۀ تحلیل جایگاه یک وب‌سایت ارائه می‌کند. شناخته شده‌ترین سرویس آن، رتبه‌بندی وب‌سایت‌ها بر اساس حجم ترافیک ورودی آنان است.

---

API

مخفف Application Programming Interface به معنی رابط کاربردی برنامه‌نویسی است. API شامل مجموعه‌ای از پروتکل‌ها، ابزار و تعاریفی است که به برنامه‌نویسان امکان می‌دهد، برنامه‌های کاربردی خود را با استفاده از قابلیت‌های یک سیستم عامل یا سرویس‌دهندۀ آنلاین توسعه دهند.

---

App

مخفف Application است. اپلیکیشن، برنامه‌ای است که برای کاربردی مشخص، تولید می‌شود؛ خواه در کامپیوتر اجرا شود یا برای اجرا در گوشی‌های هوشمند تولید شده باشد یا حتی به صورت آنلاین در دسترس باشد.

---

ASP.NET

مخفف Active Server Pages. یک چارچوب سمت سرور برای ساخت صفحات داینامیک، اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های وب است. توسط مایکروسافت ارائه شده و وب‌سایت‌هایی بر پایۀ HTML، CSS و Javascript تولید می‌کند. یکی از ایرادهایی که به ASP.NET وارد می‌شد در مورد Open Source نبودن و عدم امکان پیاده‌سازی در پلت‌فرم‌هایی غیر از ویندوز بود. مایکروسافت، ASP.NET را Open Source کرد و پروژه‌ای برای حل مشکل پلت‌فرم راه انداخت. با این توضیح که، عموم افرادی که از ASP.Net استفاده می‌کنند، تمایلی به پیاده‌سازی پروژه‌هایشان در پلت‌فرمی غیر از ویندوز ندارند.

---

Avatar

تصویر پروفایل یک حساب کاربری در رسانه‌های اجتماعی.

Back Link

لینکی است که یک سایت، از سایتی دیگر دریافت می‌کند. Back Linkهای معتبر، بر نمایش یک سایت در لیست نتایج موتورهای جستجو تأثیر زیادی می‌گذارد. به همین دلیل، نقش آن‌ها در SEO بسیار پررنگ است و همیشه مورد توجه بوده‌اند.

---

Back-End Developer

به توسعه‌دهنده‌ای گفته می‌شود که مسئول طراحی و پیاده‌سازی عملیات‌ سمت سرور است. به عنوان مثال، زمانی که از یک فروشگاه آنلاین خرید می‌کنید، عملیات مربوط به بررسی موجودی کالا و دریافت و تکمیل سفارش، توسط بخش Back-End انجام می‌شود.

---

Bootstrap

مشهورترین چارچوب Front-End برای طراحی وب سایت‌های واکنشگرا و وب اپلیکیشن‌ها. این چارچوب (Framework) رایگان و اُپن سورس است.

---

Bounce Rate

اگر بازدیدکننده‌ای، در یکی از صفحات سایت فرود بیاید و بدون تعاملی با آن، سایت را ترک کند، یک Bounce اتفاق می‌افتد. Bounce Rate، تعداد چنین بازدیدهایی است که به صورت درصدی از تعداد کل بازدیدکننده‌های سایت، در یک مقطع زمانی مشخص، محاسبه می‌شود. هر چه این درصد بیشتر باشد، نشان‌دهندۀ ضعیف بودن یک صفحۀ فرود یا همان landing page است.

Call To Action

در یک آگهی، به عبارت یا المان بصری که مخاطب را به انجام عملی مشخص فرا می‌خواند، Call To Action گفته می‌شود. به عنوان نمونه، می‌توان به Read More، Download for free و Click here اشاره کرد.

---

Circles

به گروه‌های دوستی در گوگل پلاس گفته می‌شود که می‌توان آن‌ها را دسته‌بندی کرد؛ مانند: همکاران، خویشاوندان و… . این دسته‌بندی‌ها کمک می‌کند تا موقع انتشار اطلاعات، بتوان مشخص کرد که چه کسانی امکان دیدن آن را داشته باشند.

---

Connections

عبارتی است که در شبکۀ اجتماعی LinkedIn استفاده می‌شود و معنی آن افرادی است که در پروفایل شخصی خود با آن‌ها در ارتباط هستید.

---

Conversion

زمان اجرای یک کمپین، عمل مشخصی در نظر گرفته می‌شود تا مخاطبان آن را انجام دهند؛ اعمالی مانند ثبت نام در خبرنامه، خرید یک محصول خاص و… . هر زمان که یکی از مخاطبان، آن عمل را انجام داد، یک Conversion (تبدیل) حساب می‌شود.

---

Conversion Rate

نرخ تبدیل به صورت درصد بیان می‌شود و به دو صورت قابل محاسبه است:
1-نسبت تعداد Conversion به تعداد کلیک (این روش مرسوم‌تر است)
2-نسبت تعداد Conversion به تعداد کل Impression

---

Cookie

اطلاعاتی که از سمت سرور به مرورگر وب ارسال می‌شود و در کامپیوتر بازدیدکننده به صورت فایل ذخیره می‌شود. یکی از کاربردهای کوکی، ردیابی کاربران سایت و کشف نحوۀ رفتار آنان در سایت است.

---

CPL – Cost per Lead

یک مدل قیمت‌گذاری تبلیغات دیجیتال است و پرداخت هزینه به ازای هر Lead صورت می‌پذیرد. (تعریف Lead را در بخش L بخوانید.)

---

CPA – Cost Per Action

برخی CPA را مخفف Cost per Acquisition می‌گویند. یک مدل قیمت‌گذاری است و در آن، پرداخت هزینه در صورتی انجام می‌شود که عمل مورد نظر توسط مشاهده کنندۀ تبلیغ انجام شود.

---

CPC – Cost per Click

یک مدل قیمت‌گذاری برای تبلیغات دیجیتال است. در این مدل، پرداخت هزینه به ازاء هر کلیک روی تبلیغ، انجام می‌شود. در کمپین‌های با مدل قیمت‌گذاری CPC، یک مقدار را به عنوان بیشترین عددی که حاضر هستید برای هر کلیک پرداخت کنید (max cpc) مشخص می‌کنید که در طول کمپین قابل افزایش است؛ اما در واقع، شما عددی کمتر برای هر کلیک پرداخت می‌کنید (و گاهی خیلی کمتر). رقم نهایی که برای هر کلیک پرداخت شده است، actual cpc نام دارد. CPC معمولا با نام PPC هم شناخته می‌شود.

---

CPM – Cost per Thousand

این مدل قیمت‌گذاری، بر پایۀ Impression است و پرداخت در آن، در ازای هر 1000 بار نمایش تبلیغ، صورت می‌پذیرد.

---

CPV – Cost Per View

یک مدل قیمت‌گذاری برای تبلیغات ویدیویی است. در این مدل، پرداخت هزینه در ازاء هر بار نمایش کامل ویدیو انجام خواهد شد.

---

Crowdsourcing

«همه سپاری یا جمع سپاری» بهره گرفتن از نیروی انبوه جمعی، برای ایجاد مشارکت در حل مسائل است. فارغ از پیشینۀ تاریخی، این اصطلاح همزمان با پیدایش Web 2.0 و فناوری‌های آن ابداع شد. خالق چنین کمپین‌هایی، می‌تواند یک شخص یا یک سازمان باشد؛ اما جمعیتی که قرار است مشارکت داشته باشند، افرادی از قبل مشخص نیستند و این تفاوت «جمع سپاری» با «برون سپاری» است. نمونه‌هایی از کمپین‌های «جمع سپاری» عبارتند از: اپلیکیشن مسیریابی waze، دانشنامۀ Wikipedia، کمپین صد سالگی oreo و پروژۀ لینوکس Fedora شرکت Red Hat.

---

CSS

Cascading Style Sheets یا به اختصار CSS، زبانی است که نحوۀ نمایش عناصر HTML را در صفحۀ وب مشخص می‌کند. به عبارت دیگر، html یک موجودیت است که css به آن خصوصیت می‌دهد.

---

CTR – Click-Through Rate

درصد تعداد دفعات کلیک روی یک تبلیغ، به تعداد دفعات نمایش آن. به طور خلاصه، CTR با تقسیم Click به Impression محاسبه می‌شود.

DSP – Demand-Side Platform

یک DSP شرکتی است که فناوری خرید رسانۀ دیجیتال را برای متقاضیان فراهم می‌کند تا بتوانند جایگاه مورد نظرشان را بخرند و تبلیغ خود را منتشر کنند. این کار، معمولا از طریق مدیریت پیشنهادات در مدل مزایده‌ای تبادل آگهی انجام می‌شود که یک سر آن نمایش‌دهندگان آگهی و یک سر آن متقاضیان خرید رسانه هستند. به طور خلاصه، یک DSP، یک پلفت‌فرم کامپیوتری است که امکان خرید رسانه از منابع مختلف را به صورت خودکار و ماشینی فراهم می‌کند.

---

Display Advertising

نوعی از تبلیغات آنلاین است که در شکل‌های گوناگونی مانند بنر اکران می‌شود و تفاوت آن با تبلیغات متنی، در وجود المان‌های بصری است. در نوع کلاسیک آن، مدل قیمت‌گذاری بر اساس ارزش جایگاه و مدت زمان اکران است.

---

Domain

دامنه، نامی است که وب سایت از طریق آن قابل دستیابی خواهد بود و از دو بخش نام و پسوند تشکیل شده‌ است که با یک نقطه از هم جدا می‌شوند؛ نام مانند iranads و پسوند مانند club و دامنه مانند iranads.club.

---

Drupal

یک سیستم مدیریت محتوای Open Source و رایگان است.

Editorial Calendar

تقویم محتوایی، نقشۀ راه تولید محتواست که نوع محتوا، موضوعاتی که باید پوشش داده شوند، شخصیت‌های هدف محتوا و زمان انتشار را مشخص می‌کند تا از این طریق، استراتژی بازاریابی محتوایی برند محقق شود. نگهداری از تقویم محتوایی، تیم محتوا را سازماندهی می‌کند و نقاط خالی و پرداخته نشده در مجموعۀ محتوایی را مشخص می‌کند. همچنین، باعث می‌شود تا در مورد کاری که برای شخصیت‌های هدف انجام می‌دهید مطمئن باشید و از مسیر خود در پوشش دادن موضوعاتی که پوشش می‌دهید، خارج نشوید.

---

Engagement Rate

یک معیار سرشناس در رسانه‌های اجتماعی است و میزان واکنشی که یک پست دریافت کرده را مشخص می‌کند. عدد Engagement برابر است با مجموع عددهای like و share و comment که یک پست دریافت کرده است. واکنش‌های این چنینی به شما می‌گوید که پیام شما تا چه میزان میان طرفداران و دنبال کنندگان‌تان، طنین انداز شده.

Forum

یک فروم اینترنتی، یا بورد پیام، یک سایت مباحثۀ آنلاین است که مردم می‌توانند در آن به عنوان عضو، در بحث‌ها شرکت کنند و به اظهار نظر بپردازند. تفاوت فروم با چت روم، در متون طولانی و آرشیو شدن و صاحب موضوع بودن مباحث و امکان تعریف سطوح دسترسی برای اعضا است.

---

Foursquare

یک شرکت فن‌آوری محور است که با استفاده از هوش مکانی (Location Intelligence) به ایجاد تجربه‌های معناداری از مشتریان و راه‌کارهایی برای کسب‌وکارها می‌پردازد. دو اپلیکیشن معروف آن، Foursquare City Guide (مکان‌یابی و جستجوی بهترین مراکز تفریحی، خدماتی و… در سطح شهر) و Swarm (اعلام حضور و به اشتراک‌گذاری لوکیشن) نام دارند.

---

Frequency

تعداد دفعاتی که یک آگهی به یک کاربر ارائه می‌شود. با علم به این که ممکن است چندین کاربر با یک دستگاه مشترک از اینترنت استفاده کنند، فرکانس بر اساس تعداد دفعاتی که یک آگهی به مرورگر یک دستگاه ارسال شده است، محاسبه می‌شود.

---

Front-End Developer

به توسعه دهنده‌ای گفته می‌شود، که مسئول پیاده‌سازی هر آنچه است که کاربر می‌بیند و مستقیما با آن تعامل دارد. نحوۀ چیدمان عناصر یک صفحۀ وب و نمایش صحیح در دستگاه‌ها و مرورگرهای مختلف، وظیفۀ این توسعه‌دهنده است.

---

Full-Stack Developer

برخی، به توسعه‌دهنده‌ای Full-stack می‌گویند که هم به Front-end و هم به Back-end تسلط داشته باشد. اما برخی دیگر، دامنۀ کاری این افراد را وسیع‌تر کرده و آن را شامل سایر مسائل مانند، طراحی، پایگاه داده، شبکه و سرور، کنترل کیفیت و امنیت هم می‌کنند. در واقع، یک Full-stack Developer کسی است که می‌داند یک نرم‌افزار چگونه کار می‌کند و همچنین این توانایی را دارد تا فرآیند طراحی و پیاده‌سازی یک نرم‌افزار را از صفر تا صد مدیریت کند و به اجرا در آورد. طبیعی است که چنین شخصی به تمام تکنولوژی‌ها تسلط کامل ندارد، اما سطح دانش او در حدی است که بتواند از عهدۀ چالش‌ها برآید.

Google Analytics

یک سرویس رایگان از گوگل، که کار جمع‌آوری داده از ترافیک ورودی به یک سایت و ارائۀ گزارش به مدیران سایت‌ها را انجام می‌دهد تا بتوانند تحلیل درستی از وضعیت بازاریابی آنلاین در سایت و اپلیکیشن برند داشته باشند. امکانات متنوعی که در GA ارائه می‌شود، آن را به ابزاری حیاتی در SEO تبدیل کرده است.

---

Google My Business

ابزاری رایگان برای کسب‌وکارها، تا از این طریق نحوۀ حضورشان در گوگل را مدیریت کنند. با تکمیل و تایید اطلاعات کسب‌وکار خود، می‌توانید به مشتریان کمک کنید تا شما را پیدا کنند و داستان خود را برای آن‌ها نقل کنید. اگر صاحب محل فیزیکی هستید، بسیار مهم است که در مورد به روز بودن نام کسب‌وکار، آدرس و اطلاعات تماس خود مطمئن باشید. این اطلاعات، زمانی که کسی در گوگل، در مورد شما جستجو می‌کند، بسیار مهم خواهند بود.

---

Google Trends

یکی از ابزارهای تحت وب شرکت گوگل است که تراکم جستجو بر اساس کلمۀ کلیدی را نمایش می‌دهد. این ابزار، محبوبیت یک عبارت کلیدی را در مقایسه با سایرین نمایش می‌دهد؛ نمایشی بر اساس زمان و موقعیت جغرافیایی خاص.

Hashtag

مفهومی مانند Tag دارد، با این تفاوت که کاربرد آن در شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام و توییتر است. وقتی که یک کاربر، بخواهد پست خود را در رابطه با یک موضوع مشخص منتشر کند، از علامت # قبل از عبارت کلیدی آن موضوع (بدون فاصله) استفاده می‌کند. در واقع، پست‌های منتشر شده توسط کاربران، بر اساس هشتگ، دسته‌بندی می‌شود و می‌توان با جستجو کردن آن هشتگ، پست‌های آن دسته را پیدا کرد.

---

Hit

به تعداد بازدیدکننده‌های یک سایت، تعداد Hit دریافت شده توسط آن سایت گفته می‌شود.

---

Host

Host یا میزبان، سروری است که وظیفۀ نگهداری از فایل‌های یک سایت یا اپلیکیشن و سرویس دادن به درخواست‌های کاربران آن‌ها را بر عهده دارد؛ طوری که زمان پاسخ کمینه باشد و امنیت حفظ شود و استفاده از منابع سرور به صورت بهینه باشد.

---

HTML

مخفف Hyper Text Markup Language است؛ زبانی که برای نوشتن صفحات وب استفاده می‌شود. صرف نظر از پیچیدگی یک سایت یا تعداد فن‌آوری‌های به کار رفته در آن، HTML هستۀ هر صفحۀ وب است و ساختار پایه‌ای سایت را ایجاد می‌کند و توسط CSS و JavaScript ارتقا می‌یابد.

---

Hyperlink

متنی که به صورت Highlight شده است و بوسیلۀ کلیک شدن روی آن، یا لمس کردن، کاربر را به مقصدی مشخص هدایت می‌کند. مقصد می‌تواند صفحه‌ای از یک سایت، یک فایل، یک آدرس ایمیل، موقعیتی روی یک نقشه، یک حساب کاربری در یک شبکۀ اجتماعی یا حتی یک شماره تلفن باشد.

Impression

به تعداد دفعات نمایش یک آگهی یا یک پست، عدد Impression آن گفته می‌شود.

---

In-Stream Video Ads

آگهی‌های ویدیویی که قبل، در حین یا بعد از یک محتوای ویدیویی پخش می‌شود.

---

Inbound Marketing

به آن دسته از فعالیت های بازاریابی گفته می‌شود که مخاطب را جذب می‌کند و دیگر لازم نیست که بازاریاب برای جلب توجه مخاطب، به دنبال او برود؛ مانند بازاریابی محتوایی، بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی، SEO و برگزاری رویدادهای آنلاین. در واقع، در Inbound Marketing این مشتریان هستند که برند را پیدا می‌کنند. در این شیوه از بازاریابی، همه چیز بر پایۀ آسان کردن دستیابی آنلاین به برند و جلب توجه از طریق محتوای مفید و جذاب است. محتوایی که با علایق مشتریان هماهنگ است، به طور طبیعی ترافیکی را به سمت برند می‌کشاند که می‌توان آن را به مرور زمان به مشتری و مروج برند تبدیل کرد.

---

Influencer

به کسی گفته می‌شود که تعداد زیادی دنبال کننده در یک یا چند رسانۀ اجتماعی دارد و این دنبال‌کننده‌ها را به خاطر تخصص در یک حوزۀ خاص یا به نمایش گذاشتن سبک زندگی یا بیان نظرات شخصی خود، به دست آورده است. این افراد، قدرت زیادی در ایجاد ارتباط با دنبال‌کنندگان‌شان دارند و از این طریق می‌توانند بر نظرات و رفتار آن‌ها اثر بگذارند.

---

Influencer Marketing

استفاده از افراد اثرگذار (Influencer) در رسانه‌های اجتماعی، برای پیشبرد کمپین و رساندن پیام برند به گروه مخاطب. بدیهی است که شرط موفقیت در چنین کمپین‌هایی، علاوه بر داشتن استراتژی درست و ایدۀ جذاب، انتخاب افراد مناسب به عنوان Influencer است.

---

Infographic

مخفف Information Graphics است و به محتوای گرافیکی گفته می‌شود که با هدف نمایش سریع و شفاف اطلاعات تهیه می‌شود. این یک روش مرسوم در بازاریابی دیجیتال است که امکان انتقال مفاهیم پیچیده یا حجم قابل توجهی از اطلاعات را در قالبی جذاب و همه فهم فراهم می‌کند.

---

Interstitial Ads

به آگهی تمام صفحه‌ای گفته می‌شود که هنگام عبور کاربر از یک صفحه به صفحه‌ای دیگر، نمایش داده می‌شود. این نوع از آگهی، بیشتر در اپلیکیشن‌های موبایل مرسوم است و شناخته شده‌ترین نمونۀ آن، همان است که در اپلیکیشن‌های بازی، وقتی که یک مرحله تمام می‌شود و پیش از آغاز مرحلۀ بعدی، نمایش داده می‌شود. کاربر در مواجهه با این آگهی، دوانتخاب دارد؛ یا روی call to action آن کلیک می‌کند یا آن را می‌بندد و به اپلیکیشن برمی‌گردد.

Java

یک زبان برنامه‌نویسی قدرتمند است که پلت‌فرم‌های زیادی، مانند اندروید، با آن شکل گرفته. جاوا کاربردهای وسیعی دارد؛ مانند برنامه‌های تحت وب، اپلیکیشن‌های موبایل، برنامه‌های سازمانی بزرگ مانند پرتال‌ها و برنامه‌های دسکتاپ.

---

Javascript

بر خلاف نامش، بخشی از زبان جاوا نیست و ارتباطی با هم ندارند. زبان Javascript، در کنار HTML و CSS یکی از سه هسته صفحات وب است که برای ایجاد پویایی در صفحه‌های وب (حتی در حالت آفلاین) و انجام یک سری عملیات سمت کاربر (مانند Load اطلاعات جدید در صفحه، بدون Reload شدن آن) استفاده می‌شود؛ Javascript در توسعۀ اپلیکیشن‌های سمت سرور و اپلیکیشن‌های موبایل هم کاربرد دارد.

---

Joomla

یک سیستم مدیریت محتوای Open Source و رایگان است و نسبت به رقبای سرشناس خود، مقبولیت کمتری دارد.

KPI – Key Performance Indicator

یک نوع اندازه‌گیری کارایی است که شرکت‌ها برای سنجش موفقیت کارکنان یا فعالیت‌ها استفاده می‌کنند. بازاریاب‌ها برای پیگیری اینکه آیا در مسیر اهداف بازاریابی هستند یا نه از KPI استفاده می‌کنند. نمونه‌هایی از آنچه که در KPI می‌آید عبارتند از: هزینۀ جذب هر مشتری، تعداد بازدیدکننده‌های جدید سایت، تعداد مخاطبان جدید در رسانه‌های اجتماعی.

---

Keyword

کلمه‌ها یا عبارت‌های کلیدی، موضوعاتی هستند که موتورهای جستجو، صفحه‌های وب را بر اساس آن‌ها ایندکس می‌کنند.

Landing Page

صفحه‌ای خاص در یک وب سایت که کاربران بر اثر کلیک روی یک آگهی یا نتیجۀ موتورهای جستجو یا موارد مشابه دیگری، به آن هدایت می‌شوند. صفحۀ فرود، بهتر است متناسب با آن موضوعی باشد که کاربر با مشاهدۀ آن به این صفحه آمده است.

---

Lead

شخص یا شرکتی که به یک محصول یا سرویس علاقه نشان داده باشد؛ مثلا فرمی را پر کرده باشد، در خبرنامه عضو شده باشد یا اطلاعات تماسش را برای دریافت کوپن تخفیف وارد کرده باشد. در بازاریابی درونگرا (Inbound Marketing) ایجاد گروهی از این دست افراد، درست یک مرحله قبل از رسیدن به مشتری است.

---

Liferay

پرتال رایگان و متن بازی است که به عنوان بستری برای پرتال‌های سازمانی استفاده می‌شود. یک پرتال، دروازه‌ای است که اطلاعات و اسناد درون سازمان و سازمان‌های مرتبط را به صورت یکپارچه سازماندهی و مدیریت می‌کند. همچنین امکان ثبت و تغییر و مدیریت اطلاعات و اسناد و کارکنان و کاربران را به صورتی جامع، تحت وب یا شبکۀ اینترانت فراهم می‌کند.

---

Lightbox Ad

آگهی‌هایی که روی یک صفحۀ وب باز می‌شوند و می‌توانند به صورت گرافیکی یا ویدیویی باشند. این آگهی‌ها، توسط نرم‌افزارهای مسدودکنندۀ تبلیغات، بسته یا مسدود نمی‌شوند و حتما نمایش داده خواهند شد. Lightbox با Pop-up متفاوت است و نباید آن‌ها را با هم یکی دانست.

---

Link Building

به فرآیند افزایش دریافت لینک به سایت گفته می‌شود. از ملزومات این کار، می‌توان به تولید محتوای جذاب‌تر و به روز، ایجاد بلاگ و درخواست از مخاطبان برای به اشتراک‌گذاری لینک مطالب اشاره کرد. یکی از اهداف در SEO، ایجاد تعداد زیادی لینک خوب به سایت است.

Meme

ایده، شوخی، کنایه یا موضوعی که توسط مردم به اشتراک گذاشته شود و ویژگی آن مختصر بودنش است. Memeها، معمولا یک عکس یا گیف هستند که روی آن‌ها نوشته‌ای درج شده است.

---

Mention

برای اشاره به نام یک اکانت یا تلنگر زدن به صاحب آن، از Mention استفاده می‌شود. برای این کار، باید علامت @ و بلافاصله نام کاربری آن اکانت را تایپ کرد. برخی به این کار، Tag کردن هم می‌گویند.

---

Microsite

تلفیقی از یک Landing Page و یک سایت معمولی. کاربرد میکروسایت‌ها، بیشتر در کمپین‌ها است؛ زمانی که بازاریاب بخواهد تجربۀ آنلاینی برای مخاطبانش ایجاد کند که از سایت اصلی متفاوت باشد. میکروسایت‌ها، دامنۀ مخصوص به خودشان را دارند (یا روی Sub Domain ای از دامنۀ اصلی سایت بالا می‌آیند) و طراحی آن‌ها، متمایز با سایت اصلی برند است. به عنوان نمونه، می‌توان به www.emojitracker.com اشاره کرد.

Native Advertising

آگهی‌ که از سایر محتواهای کانالی که در آن منتشر می‌شود، قابل تشخیص نباشد.سرشناس‌ترین نمونه از این آگهی‌ها، گزارش آگهی یا گزارش‌های اسپانسری هستند که در سایت‌های خبری منتشر می‌شوند.

---

News Feed

به جریانی از جدیدترین پست‌های کاربران یک رسانۀ اجتماعی گفته می‌شود. در فیسبوک، news feed از پست‌های دوستان شما ایجاد می‌شود. در توییتر، نام Time Line به خود گرفته و از توییت افرادی که آن‌ها را دنبال می‌کنید، ایجاد می‌شود. در اینستاگرام هم، Feed از پست‌های اکانت‌هایی که آن‌ها را دنبال می‌کنید، ایجاد می‌شود.

Open Source

به نرم‌افزار یا فن‌آوری نرم‌افزاری گفته می‌شود که کد آن بر اساس مجوزی که صاحب امتیازش برای بررسی، تغییر و توسعۀ آن مشخص کرده، در دسترس عموم قرار می‌گیرد. توسعۀ چنین نرم‌افزارهایی از طریق مشارکت عمومی انجام می‌شود. البته Open Source بودن، فقط به معنای باز بودن کد نیست و شرایط ده‌گانه‌ای برای آن تعریف شده است.

---

Organic Traffic

ترافیکی که به صورت طبیعی و بدون پرداخت هزینه، از طریق موتورهای جستجو وارد سایت شود.

Page View

برابر است با مجموع تعداد دفعاتی که یک صفحۀ وب در مرورگر کاربران باز شده است.

---

PageRank

یکی از فاکتورهایی است که گوگل برای نمایش یک صفحۀ وب، در لیست نتایج یک جستجو استفاده می‌کند. Page Rank مقیاسی برای تعیین اهمیت یک صفحۀ وب است و بر اساس تعداد لینک‌های ورودی به یک صفحۀ وب سنجیده می‌شود؛ با در نظر گرفتن این نکته که گوگل کیفیت لینک‌های ورودی را می‌سنجد.

---

Paid Traffic

ترافیکی که از طریق پرداخت هزینه، بابت نمایش سایت در نتایج جستجوی یک keyword به دست می‌آید. Piad Search، به صورت مجزا از سایر نتایج آن keyword، مثلا در بالا یا پایین صفحۀ نتایج جستجو، به نمایش در می‌آید.

---

PPC – Pay per Click

در تبلیغات، PPC و CPC به جای همدیگر به کار برده می‌شوند. به طور کلی، وقتی صحبت از PPC می‌شود که بخواهیم در مورد نوع کمپین صحبت کنیم. CPC در مورد چیزی صحبت می‌کند که شما در برنامۀ تبلیغاتی خود، عملا بابت هر کلیک پرداخت می‌کنید. این مثال، موضوع را روشن‌تر می‌کند: «ما می‌خواهیم یک کمپین PPC در گوگل راه بیاندازیم و می‌خواهیم میانگین CPC یک دلار باشد»

---

PHP

یک زبان سمت سرور و ابزاری قدرتمند برای ایجاد صفحه‌های وب پویا و تعاملی است. در مورد مقایسۀ PHP با Microsoft ASP بحث‌های زیادی شکل گرفته است. این بحث‌ها اساسا وارد نیست، مگر در مورد پیاده‌سازی سایت‌های معمولی یا شرکتی؛ چرا که PHP یک زبان و ASP.NET یک چارچوب برای وب است. انتخاب تکنولوژی مناسب، باید بر حسب نوع پروژه و در نظر گرفتن همۀ شرایط باشد.

---

Podcast

به محتوای صوتی گفته می‌شود که در اینترنت برای دانلود و پخش قرار داده می‌شود. عموما به صورت سریالی تولید و منتشر می‌شود و راه حلی برای تولید و انتقال سادۀ محتوا است.

QR Code

یک بارکد دوبعدی مربعی شکل است که توسط دوربین موبایل و اپلیکیشن‌های خواندن QR Code، قابل اسکن شدن و استخراج اطلاعات است. اطلاعاتی مانند نوشته و URL را می‌توان در یک کد QR قرار داد. از کاربردهای مهم آن، می‌توان به ایجاد دسترسی مستقیم برای دانلود فایل (بدون نیاز به تایپ کردن آدرس توسط کاربران) و اپلیکیشن‌های پرداخت اشاره کرد.

Reach

مجموع افرادی که یک آگهی یا پست را می‌بینند. یک مثال: اگر یک آگهی توسط یک نفر 5 بار دیده شود و یک بار روی آن کلیک کند، عدد Reach آن آگهی یک، عدد Impression پنج و CTR برابر 20% است.

---

Responsive Design

طراحی و پیاده‌سازی یک وب‌سایت، به طوری که بتواند خودش را با نمایشگر کاربر منطبق کند. به جای آن‌که برای هر دستگاه و نمایشگر یک وب‌سایت جداگانه طراحی کنیم، ابعاد نمایشگر توسط سایت به صورت خودکار شناسایی و صفحه‌ای در واکنش به آن تولید می‌شود که محتوا را به بهترین شکل ممکن نمایش دهد.

---

Retargeting / Remarketing

روشی است برای دسترسی مجدد به افرادی که قبلا از سایت شما بازدید کرده‌اند. آگهی شما می‌تواند به این افراد نشان داده شود، حتی وقتی که در حال بازدید از سایت‌های دیگری باشند. برخی معتقدند که این تعریف فقط مناسب Retargeting است و در Remarketing به افراد از طریق اطلاعات تماس آن‌ها (مانند آدرس ایمیل) پیشنهاد یا آگهی را ارسال می‌کنیم.

---

ROI – Return On Investment

میزان عایدی که از تبلیغات به دست آمده را در مقایسه با هزینۀ پرداخت شده، مشخص می‌کند. برای محاسبۀ ROI باید مجموع هزینه‌ها را از میزان درآمد حاصل شده از تبلیغات کم کرد، سپس نتیجه را به مجموع هزینه‌ها تقسیم کرد. به عنوان مثال، فرض کنیم که تولید یک محصول، 100 ریال هزینه داشته باشد و قیمت فروش آن 200 ریال باشد. 6 عدد از این محصول با هزینه کردن 200 ریال برای تبلیغات به فروش می‌رسد. ROI برابر با 50% است:

(600+200)/((600+200)-1200)

---

RSS

قالبی برای ارسال تغییرات محتوایی سایت به کاربران است، بدون اینکه نیاز باشد به سایت مراجعه کنند؛ البته کاربران باید نرم‌افزار یا اپلیکیشنی برای خواندن RSS داشته باشند. این سرویس برای سایت‌های خبری، وبلاگ‌ها و در کل مجموعه‌هایی که به صورت منظم در حال تولید و انتشار محتوا هستند، بسیار مناسب است.

SEO – Search Engine Optimization

به اعمالی گفته می‌شود که موجب ارتقاء جایگاه یک صفحۀ وب، در لیست نتایج جستجو می‌شود. این اعمال را به صورت عمومی به دو دستۀ on-page و of-page تقسیم می‌کنند. on-page فعالیت‌هایی است که مربوط به خود سایت می‌شود؛ مانند عنوان و توضیح صفحه، ساختار لینک‌های داخلی، طراحی و کدنویسی سایت. off-page عنوان فعالیت‌هایی است که بیرون از سایت و برای جذب ترافیک انجام می‌شود؛ مانند Link Building و Social Media Optimization.

---

SEM – Search Engine Marketing

SEM مفهومی کلان‌تر از SEO است و در واقع می‌توان SEO را بخشی از SEM دانست. SEM به مجموعۀ فعالیت‌هایی گفته می‌شود که با هدف حضور بیشتر در نتایج جستجو انجام می‌شود تا از این طریق ترافیک بیشتری جذب سایت شود؛ این ترافیک هم می‌تواند مانند SEO و بدون پرداخت هزینه خارجی باشد، هم می‌تواند مانند PPC از طریق پرداخت هزینه باشد.

---

SLA – Service Level Agreement

توافقی است که به صورت مشخص، آنچه مشتری از سرویس‌دهنده دریافت خواهد کرد را تعیین می‌کند. سطح کمی و کیفی خدمات، روال‌ها و سلسله مراتب، از جمله بخش‌های یک SLA هستند. مثل SLA ای که بین یک برند و آژانس سرویس دهنده‌اش، در یک برنامۀ بازاریابی محتوایی تدوین می‌شود. این تعریف کلاسیک SLA است؛ در حالی که SLA را می‌توان برای هم مسیر کردن تیم‌های بازاریابی و فروش در یک شرکت هم تنظیم کرد. به عنوان مثال، SLA تیم بازاریابی، توقعات تیم فروش را با توجه به کمیت و کیفیت مشتریان بالقوه مشخص می‌کند و SLA تیم فروش، توقعات تیم بازاریابی در مورد عمق و تعداد دفعات پیگیری انجام شده برای مشتریان بالقوه را تعیین می‌کند. در تنظیم SLAهای درون شرکتی، فاکتورهایی مانند اهداف و گزارش‌ها هم در نظر گرفته می‌شوند.

---

Social Media Optimization

بهینه‌سازی رسانه‌های اجتماعی، برای هدایت ترافیک به سمت هدفی مشخص؛ عموما به سمت وب‌سایت برند. SMO از آنجایی اهمیت پیدا می‌کند که موتورهای جستجو و به ویژه گوگل، تمام صفحه‌های غیرخصوصی (public) در رسانه‌های اجتماعی را همانند سایر صفحه‌های وب، بررسی و ایندکس می‌کنند. گوگل البته به صفحه‌های ساخته شده در گوگل پلاس و یوتیوب، اهمیت بیشتری نسبت به سایر رسانه‌های اجتماعی می‌دهد (به صورت رسمی تایید نشده است). SMO همچنین با کمپین‌های Viral ارتباط مستقیم دارد؛ وقتی که محتوایی از سایت برند در یک شبکۀ اجتماعی به صورت انبوه دست به دست شود، عملا شانس دریافت ترافیک بیشتر برای سایت، بیشتر می‌شود.

---

Social Media Policy

سند مکتوبی است که در مورد نحوۀ صحبت کردن کارکنان یک برند از کارشان در رسانه‌های اجتماعی توضیح می‌دهد. به علاوه، توصیه‌هایی هم دربارۀ استفادۀ درست از رسانه‌های اجتماعی برای کارکنان دارد. این سند برای محافظت از شرکت نوشته می‌شود و بایدها و نبایدهای گفتاری کارکنان در رسانه‌های اجتماعی را مشخص می‌کند.

---

Swarm

محصولی از Foursquare و اپلیکیشنی برای اعلام حضور (check in) در یک لوکیشن و به اشتراک‌گذاری آن با دوستان است.

Tag

از آنجایی که کامپیوتر نمی‌تواند درکی شبیه به انسان از محتوا داشته باشد، برای جلب توجه یک Web Crawler (رباتی که صفحه‌های وب را با هدف ایندکس کردن مرور می‌کند) به موضوع‌هایی مشخص در سایت، از Tagها استفاده می‌شود. البته تگ‌ها کاربرد دیگری هم دارند. اینکه مدیران سایت، برای دسته‌بندی محتوای سایت‌شان از آن استفاده می‌کنند. هر Tag به یک آدرس اینترنتی (URL) منحصر به فرد تبدیل می‌شود. مثلا، وقتی ویدیویی کوتاه از فیلم فروشنده را منتشر می‌کنید، می‌توانید آن را با نام «اصغر فرهادی» Tag کنید و با این کار به Web Crawler ها بگویید که این محتوایی در مورد «اصغر فرهادی» است. توجه داشته باشید که هیچگاه نباید از Tagها استفادۀ نامربوط یا بی‌جا کرد.

---

Trend

رویداد یا موضوعی که به صورت عمومی و در سطحی وسیع در مورد آن صحبت شود.

UX – User Experience

طراحی تجربۀ کاربری، فرآیند افزایش رضایت و وفاداری مشتری از طریق بهبود کارآمدی، سادگی در استفاده و لذت ناشی از تعامل مشتری و محصول است.

---

UI – User Interface

رابطی که به کاربران امکان می‌دهد تا از قبلیت‌های یک نرم‌افزار یا سخت‌افزار استفاده کنند یا کنترل آن را در اختیار بگیرند. یک رابط کاربرپسند، امکان تعامل احساسی و ادراکی کاربر با محصول را فراهم می‌کند. تجربۀ حاصل از این تعامل، خوب یا بد بودن آن رابط کاربری را تعیین می‌کند.

WordPress

یک سیستم مدیریت محتوای Open Source و رایگان است. از نظر محبوبیت، WordPress در ردۀ اول بین سیستم‌های مشابه قرار دارد. در استفاده از چنین سیستم‌هایی، به خصوص در ایران، باید به استانداردها توجه ویژه‌ای داشت. با توجه به اینکه هستۀ این سیستم‌ها مناسب وبلاگ است، نیاز به توسعه دارند و یکی از راه‌های توسعۀ آن‌ها، استفاده از افزونه‌هایی است که توسط توسعه‌دهنده‌هایی در سراسر دنیا، نوشته می‌شوند. برای استفاده از افزونه‌های خوب، باید حق امتیاز آن‌ها را از توسعه دهنده‌شان خرید و استفادۀ رایگان و چشم بسته از این افزونه‌ها، موجب مختل کردن عملکرد و امنیت سایت و ایجاد هرج و مرج در مدیریت سایت خواهد شد. به علاوه، این سیستم‌ها، به دلیل Open Source بودن، دارای حفره‌های امنیتی هستند و باید به صورت خردمندانه‌ای از آن‌ها استفاده کرد.

---

نویسنده: پوریا بابایی

ویراستار: پرستو مسگریان

---

مشاهده قسمت‌های دیگر:

• مجموعۀ کامل قدم به قدم با بازاریابی دیجیتال