راهنمای فریلنسر: با مشتریان بدحساب چه کنیم؟

اغلب فریلنسرهایی که در حوزه تبلیغات کار می‌کنند یا طراح و وب دیزاینر هستند، یا آرتیست سه‌بعدی و جلوه‌های ویژه، یا در تولید ویدئو شاغل هستند و یا کارشان ایده‌پردازی است و از نوشتن پول درمی‌آوردند.

در فهرست مشاغلی که نام بردم خبری از داروغه‌ی ناتینگهام نیست اما به هرحال گاهی اوقات مجبوریم مثل فرد نامبرده راه بیافتیم و پول طلب کنیم! انگار که پی‌گیری‌های پرشمار برای دریافت دستمزد هم جزو وظایف ما باشد. واقعا با این مشتریان جهنمی چه باید کرد؟

در ادامه پیشنهادهایی در رابطه با چگونگی دریافت دستمزد از مشتریان بدحساب را مرور می‌کنیم. این پیشنهادات در سایت bplans.com آمده و تجربیات مدیران سایت‌هایی مثل freelancers.com تا وکلای مشهور را دربرمی‌گیرد. اما برای مخاطب ایرانی، بومی‌سازی شده!

۱- هر روز زنگ بزنید: از شخصی که به شما سفارش داده شروع کنید و همین‌طور بالاتر بروید تا به مدیر مجموعه برسید. کسی این وسط دارد به شما بی‌توجهی می‌کند. فقط امیدوارم آن فرد مدیر اصلی مجموعه نباشد!

۲- پیشنهاد بدهید: اگر کار گره خورده، پیشنهادی که برایتان پول را زنده می‌کند ارایه دهید. قسط‌ بندی؟ گذشتن از بخشی از پول؟ شرم آور است که آدم به این‌ها فکر کند، اما گاهی کاچی به از هیچی.

۳- قانونی اقدام کنید: انجمن صنفی شرکت‌های تبلیغاتی، وزارت ارشاد، وزارت صنعت، دادسرا و هرجا که دستتان می‌رسد. اگر فکر می‌کنید که از طریق قانونی به نتیجه نمی‌رسید، یعنی برای خودتان حقی قائل نیستید. این کار مشتریان جهنمی را بیشتر از آنچه که فکر می‌کنید آزار می‌دهد. پیشنهادم این است که در درجه اول اظهارنامه رسمی‌ای را برای آن‌ها بفرستید و با برشمردن نکات کلیدی مهلت زمانی تعیین کنید.

۴- فکر کنید اصلا ارزشش را دارد یا نه؟ گاهی ارزش وقت ما، برند ما، شخصیت ما بیشتر از مبلغی است که پرداخت نشده. اما گاهی هویت ما نه به آن پول که به دریافت آن بستگی دارد. فکر کنید و راه را انتخاب کنید.

۵- همه‌ی ارتباطات را فعال کنید: هر کسی که به مشتری دسترسی و دوستی دارد را وارد داستان کنید. از دیگران کمک بگیرید. دنیای تبلیغات کوچک است و همه همدیگر را می‌شناسند.

۶- با وکیل صحبت کنید. وکلا حق مشاوره نسبتا مناسبی دارند و برخلاف تصور معمول راهکارهای خوبی ارایه می‌دهند که معمولا به عقل خودمان نرسیده.

۷- دشمن نسازید! گاهی گذشتن از پول ارتباط شما را نه با آن مشتری که با افرادی که با مشتری درتماس‌اند را حفظ می‌کند. این همان بند چهار است. اما با تاکید بیشتر.

۸- درس بگیرید: فکر کنید که به چه دلایلی پول شما پرداخت نمی‌شود. کم‌کاری خودتان؟ عدم رضایت مشتری؟ نبستن قرارداد؟ پی‌گیری نکردن به موقع؟ تحویل کار نهایی قبل از تسویه حساب؟ دفعه بعد از این کارها نکنید! نه، جدا دفعه بعد از این کارها نکنید.

۹- محکم صحبت کنید و به خودتان گیر ندهید: زمانی که با مشتری صحبت می‌کنید دایم خودتان را گناه‌کار معرفی نکنید. شما کاری تحویل مشتری داده‌اید که اگر نیاز به اصلاح دارد باید انجام شود. در غیر این صورت مشتری آن را پذیرفته و باید هزینه آن را پرداخت کند.

۱۰- به این فکر نکنید که قرارداد دارید یا نه. حتا اگر قرارداد ندارید، اسناد و مکاتبات و چت و… بین شما و مشتری حتما موجود است. به آن‌ها دلخوش باشید و بر روی آن‌ها مانور دهید. چه خوب است که تمام پروسه‌ی سفارش و تحویل و اصلاح کار جایی مکتوب شده باشد.

۱۱- اگر حوصله یا اعتماد به نفس لازم را برای تماس هر روزه ندارید، از طریق ایمیل یا پیام‌رسان‌های اجتماعی اقدام کنید. ارسال یک reminder به تقویم افراد هم فکر خوبی است. گوشی‌شان ناگهان زنگ می‌زند و به آن‌ها یادآوری می‌کند که هنوز پول شما را پرداخت نکرده‌اند.

۱۲- قبض‌ها، شماره قسط و هزینه‌های دیگر خودتان را برای مشتری بفرستید و از او بخواهید تا آن‌ها را پرداخت کند.

۱۳- از همکاران‌تان که با مشتری کار می‌کنند بخواهید تا همکاری با آن‌ها را متوقف کنند. این بند تقریبا جواب نمی‌دهد. اما زمان‌هایی بوده که واقعا همکاری با شرکت بدحساب متوقف شده و همه به حقوق‌شان رسیده‌اند. امروز برای شما، فردا برای یک نفر دیگر! این نیاز به آگاه‌ی‌سازی دارد.

۱۴- آخر نکته این‌که ارتباط گرفتن با خود مشتری را فراموش نکنید. خوش اخلاق باشید و سعی کنید زود از کوره درنروید. بپرسید چرا در پرداخت به شما تاخیر می‌کنند؟ اگر راضی شدید به آن‌ها زمانی مشخص بدهید. اگر نه، باز هم ارتباط‌تان را حفظ کنید. نه برای گرفتن پروژه‌ی تازه. برای گرفتن پول‌تان. اعتماد به نفس کلید موفقیت است.