کمپین «خرید، فروش یا نگهداری عاج فیل جرم است» توسط WWF-ویتنام و همکارانش در ۲۰۲۵ با هدف کاهش تقاضای عاج در بازار گردشگری ویتنام طراحی و اجرا شد. این کمپین با تمرکز بر تبلیغات محیطی گسترده و مارکتینگ حرفهای، سعی داشت رفتار مصرفکنندگان و خریداران را به سمت حفظ گونههای در معرض خطر سوق دهد.
در اوایل سال ۲۰۲۵ سازمان WWF-ویتنام به همراه نهادهای دولتی مرتبط، کمپینی را با هدف کاهش خرید و فروش عاج فیل آفریقایی در بین گردشگران داخلی و خارجی آغاز کرد. این کمپین (Elephant Ivory Campaign in Viet Nam ۲۰۲۵) تلاش داشت با تمرکز بر غیرقانونیبودن تجارت عاج، مانع بازاریابی و مصرف این کالای ممنوع شود.
طبق گزارش WWF، در دهه گذشته سالانه بیش از ۲۰٬۰۰۰ فیل آفریقایی قربانی شکار برای عاج میشد و جمعیت باقیمانده گونهی فیل آفریقایی حدود ۴۱۵٬۰۰۰ رأس برآورد شده است.
هدف اصلی کمپین افزایش آگاهی عمومی دربارهی این خطر و تغییر رفتار خریداران احتمالی بود.
استراتژی تبلیغات محیطی حرفهای و مدرن
استفاده از رسانههای دیجیتال محیطی (Digital OOH)
- ۳۳۶ نمایشگر LED در ۱۴ فرودگاه بینالمللی و ۸ نمایشگر بزرگ در مراکز ۴ کلانشهر نصب شدند. این نمایشگرها با محتوای ویدیویی و گرافیکی خلاقانه پیام قانونی و زیستمحیطی کمپین را به شکل پویا به میلیونها نفر در روز منتقل کردند.
- استفاده از فناوری دیجیتال این امکان را فراهم کرد که پیامها در ساعتهای مختلف و مکانهای متفاوت، بسته به ترافیک و مخاطب هدف، بهصورت بهینه نمایش داده شود. این نوع پویایی در تبلیغات محیطی باعث افزایش تأثیرگذاری و یادآوری بهتر پیام شد.
یکپارچهسازی تبلیغات محیطی و دیجیتال مارکتینگ
- کمپین همزمان در شبکههای اجتماعی (به ویژه فیسبوک) تبلیغ شد و توانست ۴.۴ میلیون برداشت دیجیتال ایجاد کند.
- استفاده از هشتگهای اختصاصی، تولید محتوای آموزشی کوتاه و استوریهای تعاملی به افزایش آگاهی و تعامل مخاطب کمک کرد.
- لینکدهی تبلیغات محیطی به صفحات رسمی کمپین در فضای مجازی، باعث انتقال ساده و مستقیم مخاطب به منابع آموزشی و اطلاعرسانی شد.
علاوه بر این، محتوای بصری از تاریخ ۲۱ فوریه تا ۲۰ مارس ۲۰۲۵ از طریق سیستمهای تبلیغات وایفای در ترمینالهای بینالمللی نوئی بای و تان سون نهات پخش شد که منجر به ۲۴٬۴۷۰ برداشت و ۱۸٬۲۴۵ کلیک به وبسایت حفاظت از فیلهای WWF-آمریکا گردید.
همکاری با شرکت تبلیغاتی تخصصی و حرفهای
- همکاری با آژانس تبلیغاتی Ogilvy Vietnam تضمینکننده کیفیت طراحی بصری و استراتژی پیامرسانی بود.
- تیم تبلیغاتی با شناخت دقیق مخاطبان هدف و الگوهای فرهنگی محلی، پیامهای کمپین را به شکل جذاب، بامفهوم و تأثیرگذار طراحی کردند.
- استفاده از تحقیقات بازار و تستهای پیشاجرایی پیام، باعث بهینهسازی محتوا شد تا در کوتاهترین زمان بیشترین تأثیر را بگذارد.
طراحی پیام و تاثیر بر مخاطب
یکی از طراحیهای اصلی این کمپین، تصویر یک زن جوان با لباس زندان و دستبند عاجمانند را نشان میدهد که رو به بیننده قرار دارد. بر روی پوستر نوشته شده است: «خرید، فروش یا نگهداری عاج [فیل] در ویتنام جرم است (۲ تا ۱۵ سال حبس)».
این پیام صریح و تکاندهنده، هم بر بعد قانونی موضوع تاکید دارد و هم با تصویر مرتبط خود، احساس همدلی و نگرانی را در بیننده برمیانگیزد. استفاده از عناصر بصری قوی (مانند استفاده از رنگهای هشداردهنده و تصویر نزدیک) باعث میشود مخاطب پیام را به سرعت درک کند.
بر اساس نظرسنجی پس از کمپین، ۷۷٪ از مخاطبانی که تبلیغات را دیده بودند، پیام را «مفید و آموزنده» و ۷۱٪ آن را واضح و ماندگار ارزیابی کردند. این آمار نشان میدهد طراحی پیام به طور مؤثر در یادآوری خطرات وامدارانهبودن عاج فیل برای مخاطب عمل کرده است.
نتایج بازاریابی و تبلیغات
- افزایش چشمگیر آگاهی عمومی: طبق نظرسنجیها، ۷۷٪ مخاطبان پیام را آموزنده و ۷۱٪ آن را ماندگار ارزیابی کردند.
- کاهش قصد خرید عاج از ۸.۱٪ به ۴.۳٪: نشاندهنده تغییر رفتار قابلتوجه در مخاطبان هدف که از طریق تبلیغات قوی و هدفمند حاصل شده است.
- مشارکت و پوشش رسانهای بالا: بیش از ۱۳ گزارش خبری در رسانههای ملی منتشر شد که به تقویت اعتبار و دیده شدن کمپین کمک کرد.
- تبدیل تبلیغات محیطی به یک پدیده فرهنگی موقت در ویتنام که فراتر از یک پیام صرف بود و در گفتوگوهای عمومی نیز وارد شد.
جمعبندی عوامل موفقیت کمپین
- تمرکز بر دیجیتال و محیطی بهصورت همزمان: استفاده از نمایشگرهای دیجیتال در محیط و تبلیغات دیجیتال در فضای مجازی، دامنه دسترسی را به شدت افزایش داد.
- کار حرفهای و تخصصی آژانس تبلیغاتی: بهرهمندی از دانش بازاریابی و طراحی بصری خلاقانه متناسب با فرهنگ محلی.
- پیامرسانی انسانی و قانونی: ترکیب مؤثر از هشدارهای حقوقی و داستانسرایی احساسی مخاطب را درگیر کرد.
- تکرار و شدت تبلیغات: نمایش روزانه میلیونها برداشت باعث ماندگاری پیام در ذهن مخاطبان شد.
- همکاری چندجانبه: هماهنگی بین NGO، دولت و بخش خصوصی به اعتبار و منابع بیشتر کمپین کمک کرد.
موفقیت این کمپین نشان میدهد که ترکیب خلاقیت، تخصص و همکاری موثر، میتواند پیامهای حیاتی محیطزیستی را به شکلی پایدار در ذهن مخاطبان جا بیندازد و تغییر رفتار واقعی ایجاد کند. این الگو، نمونهای ارزشمند برای طراحی کمپینهای آینده در حوزه حفاظت از گونههای در معرض خطر است.