ارزش بازار تبلیغات در دنیا 759 میلیارد دلار است که از این مقدار 59%، حدودا 448 میلیارد دلار، مختص به تبلیغات دیجیتال است. این در حالی است که در ایران ارزش کل بازار تبلیغات تنها 2 میلیارد دلار است؛ تقریبا 0.26% بازار جهانی.
ایران ادز- تبلیغات همواره از کلیدیترین ابزار رشد اقتصادی و توسعه برندها در سطح جهانی بوده است. در ایران نیز این صنعت نقشی مهم در معرفی و ارتقاء کسبوکارها ایفا میکند. با این حال، موانعی مثل تحریمها، مشکلات اقتصادی و کمبود زیرساختهای لازم، روند توسعه این صنعت را تحت تأثیر قرار میدهد.
به گفته امیرحسین اسدی، مدیرکل دفتر خدمات کسبوکار وزارت صمت، اکنون، ارزش کل بازار تبلیغات ایران حدود ۲ میلیارد دلار میشود. این در حالی است که ارزش جهانی این بازار ۷۵۴ میلیارد دلار برآورد شده و ۵۹ درصد آن مربوط به تبلیغات دیجیتال است. در ایران، استفاده از تبلیغات دیجیتال همچنان محدود بوده و سهم عمدهای از بازار به رسانههای سنتی مانند تلویزیون و بیلبورد اختصاص دارد.
نگاهی به گذشته بازار تبلیغات ایران
بررسی روند رشد تبلیغات در ایران نشان میدهد که این بازار در دو دهه گذشته تغییراتی را تجربه کرده است. در دهههای ۱۳۸۰ و ۱۳۹۰، بخش بزرگی از بودجههای تبلیغاتی در رسانههای سنتی سرمایهگذاری میشد. با ورود شبکههای اجتماعی و گسترش اینترنت، تبلیغات دیجیتال شروع به رشد کرد، اما این رشد نسبت به بازارهای جهانی همچنان کند است.
براساس گزارش سایتهای 6Wresearch و zenithusa، رقم ارزش کل بازار تبلیغات ایران طی پنج سال گذشته به این صورت بوده است که نشان از روندی افزایش دارد:
سال | ارزش کل بازار تبلیغات (میلیارد دلار) |
2019 | 1.1 |
2020 | 1.3 |
2021 | 1.5 |
2022 | 1.7 |
2023 | 1.8 |
این آمار نشاندهنده پتانسیلهای رو به رشد بازار تبلیغات در ایران است؛ به ویژه در زمینه تبلیغات دیجیتال که به سرعت در حال گسترش است.
از ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰، از پلتفرمهایی نظیر اینستاگرام و تلگرام به عنوان ابزاری محبوب برای تبلیغات دیجیتال استفاده شد، اما برآوردها نشان میدهد که در این دوره، همچنان سهم بزرگی از بازار تبلیغات ایران به تبلیغات سنتی اختصاص داشت و این وضعیت تاکنون نیز ادامه دارد.
چالشهای پیش روی بازار تبلیغات ایران
کمبود بودجههای تبلیغاتی: بسیاری از شرکتهای ایرانی به دلیل فشارهای اقتصادی نمیتوانند بودجه کافی را برای تبلیغات در نظر بگیرند. این موضوع باعث شده که تبلیغات به عنوان یک هزینه اضافی تلقی شود، نه یک سرمایهگذاری استراتژیک.
نبود معیارهای علمی برای ارزشگذاری برندها: یکی از بزرگترین مشکلات بازار تبلیغات ایران، نبود معیارهای علمی برای سنجش ارزش برندها است. بنابراین، بسیاری از شرکتها نمیتوانند بهطور دقیق و علمی از تبلیغات برای رشد خود استفاده کنند.
توسعه ناکافی تبلیغات دیجیتال: برخلاف بازار جهانی که در آن تبلیغات دیجیتال رشد چشمگیری داشته، در ایران سهم این نوع تبلیغات همچنان پایین است. از دلایل اصلی این مشکل میتوان به نبود زیرساختهای مناسب و شرکتهایی که این ابزار را نپذیرفتهاند، اشاره کرد.
مقایسه با بازار جهانی
در سطح جهانی، صنعت تبلیغات به سرعت در حال تحول است و تبلیغات دیجیتال به یکی از اصلیترین ابزارهای بازاریابی تبدیل شده است. این تحول به دلیل پیشرفتهای فناوری و تغییر رفتار مصرفکنندگان رخ داد. در کشورهای پیشرفته، تبلیغات دیجیتال به دلیل امکان هدفگذاری دقیقتر و دسترسی به دادههای واقعی مشتریان، یکی از اصلیترین ابزارهای بازاریابی به شمار میرود.
در مقایسه با روندهای جهانی، ایران هنوز فاصله زیادی با استانداردهای تبلیغات دیجیتال دارد. در حالی که در سطح جهانی، تبلیغات دیجیتال بیش از ۵۹ درصد از کل بازار تبلیغات را تشکیل میدهد، در ایران این سهم بسیار کمتر است. در سطح بینالمللی، تبلیغات دیجیتال به دلیل امکان هدفگذاری دقیقتر و دسترسی به دادههای واقعی مشتریان، به یکی از اصلیترین ابزارهای بازاریابی تبدیل شده است. شرکتهای بزرگی مثل سامسونگ، سالانه میلیاردها دلار در این بخش سرمایهگذاری میکنند. این در حالی است که بودجه تبلیغات ایران در کل بازار تنها به ۲ میلیارد دلار میرسد.
همچنین، بسیاری از شرکتهای ایرانی هنوز به تبلیغات سنتی مانند تلویزیون و بیلبورد اعتماد بیشتری دارند و از پتانسیلهای تبلیغات دیجیتال به طور کامل استفاده نمیکنند.
روندهای جهانی در تبلیغات دیجیتال
در سطح جهانی، تبلیغات دیجیتال به سرعت در حال رشد است و روندهای جدیدی در این حوزه ظهور کردهاند. یکی از این روندها، استفاده از دادههای بزرگ (Big Data) برای تحلیل رفتار مصرفکنندگان و هدفگذاری دقیقتر تبلیغات است. شرکتها با استفاده از این دادهها میتوانند تبلیغات خود را به گونهای طراحی کنند که بیشترین تأثیر را بر روی مخاطبان هدف داشته باشد.
همچنین، استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در تبلیغات دیجیتال به شرکتها کمک میکند تا تبلیغات خود را به صورت خودکار بهینهسازی و نتایج بهتری کسب کنند. این تکنولوژیها میتواند به سرعت دادههای جدید را تحلیل و تبلیغات را بر اساس آن بهروزرسانی کند.
نیازهای ایران برای رقابت موثر
برای اینکه ایران بتواند بهطور مؤثر با بازارهای جهانی رقابت کند، لازم است که سرمایهگذاری بیشتری در حوزه تبلیغات دیجیتال صورت گیرد. تقویت زیرساختهای فناوری، آموزش شرکتها برای استفاده از تبلیغات بهعنوان یک ابزار استراتژیک و تدوین معیارهای علمی برای ارزشگذاری برندها از جمله راهکارهایی است که میتواند به توسعه این صنعت کمک کند.
همچنین، دولت میتواند با ارائه تسهیلات و حمایتهای مالی به شرکتها کمک کند تا بتوانند از ابزارهای پیشرفته تبلیغات دیجیتال استفاده کنند. این حمایتها میتواند شامل ارائه وامهای کمبهره برای خرید تجهیزات فناوری، برگزاری دورههای آموزشی و کارگاههای تخصصی در حوزه تبلیغات دیجیتال باشد.
در نهایت، تبلیغات باید بهعنوان یک سرمایهگذاری اساسی در نظر گرفته شود، نه هزینهای اضافی.